کیهان آزادی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد رشت
محمد رضا نیک بخت - عضو هیات علمی دانشگاه تهران
موسی بزرگ اصل - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

در این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر قیمت گذاری خدمات حسابرسی با بکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی فازی پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا ۱۷ عامل موثر بر قیمت گذاری با مطالعه پیشینه و ادبیات نظری حسابرسی مشخص شد و سپس با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، از ۳۰ نفر از خبرگان حسابرسی که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، نظرخواهی شد و سپس شاخصهای کلامی به اعداد فازی تبدیل شد. در مرحله بعدی، فازی زدایی صورت گرفت و سپس با بکارگیری نرم افزار اکسپرت چویس، و نمودار پاره تو، ۹ عامل از ۱۷ عامل بعنوان مهمترین عوامل موثر بر قیمت گذاری خدمات حسابرسی تعیین شد. این عوامل به ترتیب وزن شامل: حجم عملیات، پیچیدگی عملیات، کیفیت کنترل های داخلی صاحبکار، پراکندگی جغرافیایی عملیات، اندازه واحد مورد رسیدگی، حسابرسی نخستین، نوع اظهارنظرهای سنوات قبل، سنوات تصدی مسئولیت حسابرسی یک شرکت می باشد. بر اساس نمودار پاره تو مشخص گردیدکه حق الزحمه حسابرسی حدود ۸۰ درصد، تابع عوامل مذکور می باشد. لذا بر اساس یافته-های پژوهش، پیشنهاد می شود سازمان حسابرسی و موسسات در تعیین حق الزحمه حسابرسی به عوامل ۹ گانه فوق بر اساس اهمیت و اولویت آن ها توجه نمایند.

اعداد فازی مثلثی, قیمت گذاری خدمات حسابرسی, مدل ای.اچ.پی فازی