آمنه سادات فتاحی معصوم - پژوهشگر دوره دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد
محبوبه زمانی - پژوهشگر دوره دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

معماری حواس بهعنوان معماری که بر حضور فراگیر همه حواس در ادراک فضایی تاکید دارد، دیرزمانی نیست که درعرصه جهانی نظرات را معطوف خودساخته است. صاحبنظران معماری حواس با نقد معماری بی احساس کنونی،می کوشند اتمسفر ایجاد شده توسط معماری و محیط را به عنوان ترکیبی پیچیده بیان کنند که در عین آفرینش زیبایی،برانگیزاننده همه احساسات آدمی می باشد. این دیدگاه در تقابل با دیدگاه بصور محور معماری مدرن، شکل یافته یا بهعبارتی دیگر دوباره مورد توجه قرار گرفته است. معماران حواس معتقدند از بحران های معماری امروز، عدم توجه به جریانزندگی و تجربه ادراکی فراگیر توسط مخاطب میباشد که میتوان با تکیه بر پدیدارشناسی، دوباره میان انسان و معماریآشتی برقرار کرده و درکی متفاوت و نو از معماری و محیط را برای او به ارمغان آورد. پدیدارشناسی در جستجو چیستیپدیده ها، فارغ از پیشداوری ها و به جریان انداختن زندگی در آن است. این اندیشه نگاهی نقادانه دارد، که اساس کارمعماران حواس قرار گرفته است. آنها سعی دارند با تکیه بر بنیان های پدیدارشناسی، با محصول معماری چند حسی خود،به اندیشه های این فلسفه جامع عمل بپوشانند؛ بنابراین این فرضیه مطرح می شود که معماری حواس با به چالش کشیدنمعماری به اصطلاح بی روح معاصر، می تواند پیوند ادراکی قوی بین معماری و انسان با برانگیختن همه حواس او، برقرارسازد. هدف اصلی این پژوهش، نقد و بررسی آثار معماری چند حسی بر مبنای شالوده پدیدارشناسی به منظور سنجشمیزان موفقیت گفته های معماران آنها در عمل می باشد. روش انجام پژوهش، کیفی، از نوع تحلیل محتوا بوده و براستدلال منطقی مباحث استوار است، مطالعه اسنادی و کتابخانه ای اساس بیان، تحلیل، توصیف و تفسیر مطالب موجوددر این مقاله را شکل میدهد. نتایج پژوهش بیانگر این است که معماران حواس توانسته اند با تکیه بر معیارهایارزش گذاری مبتنی بر اندیشه های پدیدارشناسانه خود در زمینه ادراک همه جانبه توسط مخاطب، آثاری موفق و شایسته ایرا پدید آورند و معنای معماری چند حسی را در آنها متبلور سازند.

معماری حواس، پدیدارشناسی، ادراک، نقد معماری، بدن