محسن نیازی - استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان
الهام شفائی مقدم - دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران دانشگاه کاشان
ناهید خدادادی - دانشجوی کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی

تاثیر کودکان معلول بر نظام خانواده، سالهای زیادی است که به عنوان یک معضل، توجه متخصصانرا به خود جلب کرده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفیت زندگی خانوادهمعلولین بر مبنای معلولیت عضو خانواده در جامعه مورد بررسی صورت گرفته است.این مطالعه از نوع مطالعه پیمایشی بوده و برای جمعآوری داده های تحقیق از تکنیک پرسشنامهاستفاده شده است. برای سنجش متغیر اصلی پژوهش از پرسشنامه کیفیت زندگی خانواده های بافرزند کم توان ذهنی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه خانواده های معلولین درشهرستان های کاشان و آران و بیدگل در سال ۱۳۹۵ می باشد. تعداد ۱۷۷ خانواده معلول به عنواننمونه تحقیق و با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند.بر اساس یافته های پژوهش، کیفیت زندگی ۵۷.۶ درصد از خانواده های معلولین مورد بررسی در حدپایین، ۱۴.۷ درصد متوسط و ۲۷.۷ درصد در حد بالا و مطلوب می باشد. در این میان، بیشترینمطلوبیت کیفیت زندگی این خانواده ها با ۵۳.۷ درصد در حد زیاد در بعد تعامل خانواده و ارتباطمثبت بین اعضای خانواده می باشد. کمترین مطلوبیت در بعد زندگی فرهنگی و معنوی و اوقاتفراغت بوده است. در این میان، بین نوع معلولیت عضو خانواده و میزان معلولیت فرد و کیفیت زندگیخانواده معلولین رابطه معنادار وجود دارد. در حالی که کیفیت زندگی خانواده معلولین بر مبنای علتمعلولیت عضو خانواده متفاوت نمی باشد.

کیفیت زندگی، معلولیت، تعامل خانواده، کودکان استثنایی