واقع گرایی ساختاری و جایگاه سوریه در سیاست های منطقه ای ایران و روسیه

 با شروع بحران سیاسی در سوریه، بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای بر اساس منافع خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور، که از اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در منطقه خاورمیانه برخوردار است، اتخاذ نموده اند. در این میان نقش بازیگرانی مثل روسیه و جمهوری اسلامی ایران از اهمیت فراوان برخوردار است.هدف از نوشتار حاضر مطالعه جایگاه سوریه در سیاست های منطقه ای ایران و روسیه با بهره گیری از نظریه واقع گرایی ساختاری است.ازاین رو سوال اساسی پژوهش حاضر این است که سوریه در سیاست های منطقه ای ایران و سوریه چه جایگاه و اهمیتی دارد؟یافته های پژوهش نشان می دهد که سوریه در معادلات بین المللی روسیه ؛ با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاص سوریه، روابط دیرینه و سنتی کرملین-دمشق، وجود پایگاه نظامی طرطوس، جلوگیری از نفوذ بیشتر غرب در منطقه، بی اعتمادی روس ها به غرب در قبال نحوه برخورد با بحران سوریه، ترس از تکرار سناریوی لیبی در سوریه، تقابل گرایی با آمریکا، ملاحظات اقتصادی، وجود قراردادهای نظامی با سوریه، و جلوگیری از گسترش ناتو،از جایگاه ویژه ای برخوردار است. از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران با تداوم حمایت خود، چندین هدف حیاتی نظیر جلوگیری از وقوع حوادث مشابه در خاورمیانه باهدف جلوگیری از توسعه ی نفوذ رژیم اسرائیل در منطقه ، حفظ ائتلاف شیعی و حفظ تعادل ژئوپلیتیکی منطقه را دنبال می کند.درنتیجه صحنه تحولات سوریه، زمینه مساعدی را برای برجستگی عینی نقاط اشتراک ایران و روسیه در قبال تحولات بین­المللی و منطقه خاورمیانه فراهم ساخته است. هر دو کشور به دلایل مختلف تاریخی، ژئوپلیتیکی و حفظ منافع و امنیت ملی خود با گسترش حوزه نفوذ سیاسی، اقتصادی و نظامی جهان غرب در مناطق پیرامون خود مخالف هستند و نقش بسزایی در شکل گیری سوریه جدید دارند.این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی سرانجام یافته است.  

Keywords:

Islamic Republic of Iran , Russia , Syria , foreign policy , structural realism , جمهوری اسلامی ایران , روسیه , سوریه , سیاست خارجی , واقع گرایی ساختاری