جنبش زنان در تونس: از شکل گیری رویکرد اسلامی تا پیدایش دیدگاه سکولاریستی (۱۸۸۱-۱۹۵۶م)

Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 222

This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-31-50_006

تاریخ نمایه سازی: 3 مهر 1400

Abstract:

تونس در قرن نوزدهم میلادی همچون سایر جوامع اسلامی با جریان مدرنیته آشنا شد. ورود مدرنیته به تونس زمینه ­ساز تحولات گسترده سیاسی، اداری، نظامی، فرهنگی و آموزشی شد. با وجود این تحولات، تا اوایل قرن بیستم حقوق زنان و اصلاح وضعیت اجتماعی آنان مورد توجه حاکمان و متفکران نوگرای تونس قرار نگرفت. تنها از نخستین دهه ­های سده بیستم، مقارن با ورود استعمار فرانسه (۱۸۸۱-۱۹۵۶م) زنان و حقوق آن ها کانون توجه قرار گرفت. در این دوره، جریان اصلاح­طلبی دینی همچون زنجیری منطقه مغرب عربی و تونس را در برگرفت و باعث شد جریان نوگرایی رنگ و بوی اسلامی به خود بگیرد. بر همین اساس، برای نخستین بار بحث حقوق زنان از سوی نوگرایانی چون طاهرالحداد مطرح شد که از تحصیل ­کردگان جامع اعظم زیتونه بودند. آن ها با رویکرد اسلامی به دفاع از زنان و حقوق اجتماعی آن ها پرداختند و با تفسیرهای جدید از متون دینی، مفاهیم دینی را در خدمت نهضت فمینیسم قرار دادند. موضوعاتی چون حجاب، آموزش و اشتغال زنان، تعدد زوجات و حق طلاق به چالش کشیده شد. البته این مسئله از سوی مردم و برخی علمای سنت گرا با واکنش منفی مواجه شد. مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که چه عواملی به تحول وضعیت زنان و شکل­گیری جنبش های حمایت از زنان در دوره استعمار منجر شد؟ و این تحولات چه پیامدهایی در پی داشت؟ یافته­ های پژوهش نشان می­دهد که عواملی چون ورود مدرنیته به تونس، نقش استعمار، حمایت نوگرایان اسلامی از حقوق زنان و تشکیل اتحادیه ها نقش موثری در اصلاح وضعیت اجتماعی زنان داشت و مواردی چون احداث مدارس دخترانه، افزایش نسبی سواد زنان، مشارکت در فعالیت های اجتماعی و سیاسی از جمله پیامدهای مهم اصلاحات بود. این اصلاحات زمینه ­ساز تحولات گسترده تر بعدی، یعنی حمایت دولت از فمینیسم و ظهور جنبش زنان به شکل سکولار در دوره استقلال تونس شد.

Authors

زهرا میرزایی

دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • منابع و مآخذ. ...
  • ابن ابی الضیاف، ابوالعباس احمد (۱۹۹۹)، اتحاف اهل الزمان باخبار ...
  • ابن عذاری، ابوالعباس احمد (۱۹۴۸)، البیان المغرب فی اخبار الاندلس ...
  • ابوزید، نصر حامد (۲۰۰۴)، دوائر الخوف، بیروت: مرکز الثقافی العربی.. ...
  • برومند اعلم، عباس (۱۳۹۲)، بررسی تطبیقی جنبش­های اسلامی الجزائر و ...
  • بن خوجه، محمد (۱۹۸۶)، صفحات من تاریخ تونس، تحقیق حمادی ...
  • بن محمدسلطان ولد، محمد (۱۳۴۱)، دیوان ترکی، به اهتمام ولد ...
  • بن مراد، بشیره (۲۶ دسامبر ۱۹۴۸)، «حدیثی مع الوردتین»، جریده ...
  • ........................... (۱۶ آوریل ۱۹۵۰)، «حول مشکلتنا الاجتماعیه»، جریده الحریه، صص۱۰-۳۰.. ...
  • بن مراد، محمدصالح (۱۹۳۱)، الحداد علی امراتنا الحداد (رد الخطاء ...
  • التونسی، خیرالدین (۲۰۱۲)، اقوم المسالک فی معرفه احوال اممالک، قاهره: ...
  • التیمومی، هادی (۱۹۹۹)، الاستعمار الراسمالی و التشکیلات الاجتماعیه ماقبل الراسمالیه ...
  • ثامر، حبیب (۱۹۴۸)، هذه تونس، قاهره: مطبعه الرساله.. ...
  • الثعالبی، عبدالعزیز (۱۹۷۵)، تونس الشهیده، بیروت: دار القدس الثعالبی.. ...
  • حجی، لطفی (۲۰۰۴)، بورقیبه و الاسلام (الزعامه و الامامه)، تونس: ...
  • الحداد، طاهر (۱۹۹۹الف)، الاعمال الکامله، تونس: دار العربیه للکتاب.. ...
  • ........................ (۱۹۹۹ب)، امراتنا فی الشریعه و المجتمع، تونس: دار التونسیه ...
  • ........................ (۱۹۷۲)، العمال التونسیون و ظهور الحرکه النقابیه، تونس: مطبعه ...
  • زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲)، الاعلام قاموس تراجم لاشهر الرجال و النساء ...
  • زمرلی، صادق (۱۹۸۶)، الاعلام التونسیون، تقدیم حمالی الساحلی، بیروت: دار ...
  • السنوسی، محمد [بی­تا]، رحله الحجازیه، تونس: شرکه التونسیه.. ...
  • الشرفی، عبدالمجید (۱۳۸۳)، اسلام و مدرنیته، ترجمه مهدی مهریزی، تهران: ...
  • شمام، محمد (۲۰۰۱)، زعیمه الحرکه النسائیه التونسیه؛ السیده بشیره بن ...
  • الشنوفی، منصف (۱۸۶۸)، «رساله احمدبن ابی الضیاف فی المراه»، حولیات ...
  • ضیف الله، محمد (۱۹۹۵)، معالم الحرکه النسائیه فی تونس (۱۹۳۶- ...
  • عبدالوهاب، حسن حسنی (۲۰۰۱)، خلاصه تاریخ تونس، ترجمه حمادی ساحلی، ...
  • ............................................. (۱۳۵۳)، الشهیرات التونسیات، تونس: مطبعه التونسیه.. ...
  • العبیدی، لیلا (۱۹۸۷)، جذور الحرکه النسائیه بتونس، تونس: دار النشر ...
  • قصاب، احمد (۱۹۸۶)، تاریخ تونس المعاصر، تونس: الشرکه التونسیه التوزیع.. ...
  • ماکن، ر. [بی­تا]، «لویی ماچوئل و الاصلاح التربوی بتونس»، المجله ...
  • محمدکرو، ابوالقاسم [بی تا]، الامیره نازلی فاضل هانم؛ رائده النهضه ...
  • منصور رجب، فضیله (۱۳۸۴)، «رحلتی الی التونس (التعلیم فی تونس)»، ...
  • نوگرایی در تونس: از پیدایش نگاه انتقادی تا شکل گیری دیدگاه سکولاریستی در باب مدرنیته [مقاله ژورنالی]
  • Badri, Balghis (۲۰۱۷), Womans Activitismin Africa, Madison: Zed Books.. ...
  • Çiḉek, Coṣken (۲۰۰۶), “Modernization and women in tunisia: an analysis ...
  • Huseyn Hilmi, Isik (۱۹۷۰), The religion reformers in islam, Istanbul:V۱, ...
  • Sayadi, M. (۱۹۷۶), “AL_KHADUNIYYA”, Encyclopaedia of Islam, Vol.۱۰, Second Edition ...
  • List of sources with English handwritingAl-ʻaBīdī, Laylā (۱۹۸۷), ǰūḏūr Al-Ḥarīka ...
  • Al-Ḥaddād, Ṭahīr(۱۹۹۹), ʼEmraʻatonā, Fī Al-Šarīʻa Wa Al-Moǰtamaʻ, Tūnīs, Dar Al- ...
  • Al-Ḥaddād, Ṭahīr, Al-ʼamāl Al-kāmīla, Tūnīs, Dār Al-ʻarabīya līlkītāb ...
  • Al-Šanūfī, Monṣīf,(۱۸۶۸),” Rīsala Aḥmad b. Abī Al-Żīāf fī Al-Marʼa, Ḥowlīat ...
  • Al-Sanūsī, Moḥammad (n.d), Rīḥla Al-Ḥīǰāzīya, Tūnīs, Šarīka Al-Tūnīsīya ...
  • Al-Šarafī, ʻabd Al-Maǰīd(۱۳۸۳), Eslām and Modernīta, Translated by Mahdī Mahrīzī,Tehrān, ...
  • Al-Taymūmī,Hādī(۱۹۹۹) AL-Esteʻmār Al-raʼsīmālī wa Al- taškīlāt Al-ʼEjtemāʻīya Maqabl Al- raʼsīmālīya ...
  • Al-Tūnisī, ḵayr Al-Dīn (۲۰۱۲) Aqūm al-masālīk fī ma'rīfa aḥvāl al-mamālīk، ...
  • ʻbd Al-wahhāb, Hasan Hasanī (۱۳۵۳), Al-Šahīrāt Al- Tūnīsīyāt, Tūnīs, Maṭbaʻa ...
  • ʻbd Al-wahhāb, Hasan Hasanī (۲۰۰۱), Ḵolāṣe Tārīḵe Tūnīs, Translated by ...
  • Bīn ḵoǰa, Moḥammad(۱۹۸۶) Ṣafaḥāt Mīn Tārīḵ Tūnīs, Taḥqīq-e Ḥīmadī al-Sāḥīlī, ...
  • Bīn Moḥammad Soltān Valad, Moḥammad(۱۳۴۱), Dīvān Tūrkī, Walad Čalabī and ...
  • Bīn Morād, Bašīra (۱۹۴۸), “Ḥadīṯī Maʻa Al-wardatayn”, ǰarīda Al-ḥorīya, pp ...
  • Bīn Morād, Bašīra (۱۹۵۰), ḥawl Moškīlātīna Al-Eǰtemaʻīya, ǰarīda Al-ḥorīya, pp ...
  • Bīn Morād, Moḥammad Ṣalīh(۱۹۳۱), Al-Ḥīdād ʻalā ’Emraʻatīnā Al-ḥaddād (Rad Al-ḵaṭa’wa ...
  • Borūmand ʻAbbās (۱۳۹۲), A Comparative Study of the Islamic Movements ...
  • Ebn ʻaḏārī, Abū Abbās Aḥmad(۱۹۴۸), al-bayān al-maḡrīb fī Aḵbār molūk ...
  • Ḥaǰǰī, Loṭfī (۲۰۰۴), Būrqība Wa Al- Eslām (Al-zīʻāma wa Al-Emama), ...
  • Maken,R(n.d), Louis Machuel Wa Al-Ῑṣlāḥ Al-Tarbawī bī Tūnīs. Al-Maǰalla Al-Tārīḵīya ...
  • Mīrzāeī, Zahrā, (۱۳۹۹), Quarterly Journal of Islamic History Studies, "Modernity ...
  • Manṣūr Raǰab, Fażīla (۱۳۸۴), “Rīḥlatī Īla Al-Tūnīs (Al-taʻlīm Fī Tūnīs)”, ...
  • Naṣr Ḥāmid Abū Zayd(۲۰۰۴) Dawā’er al-ḵawf, Beirut, Markaz al-Ṯaqāfī Al-Arabī ...
  • Qaṣṣāb, Aḥmad(۱۹۸۶), Tārīḵ Tūnīs Al-Moʻāṣīr, Al- Šarīka Al-Tūnīsīya Al-Tawzīʻ ...
  • Šamām, Moḥammad(۲۰۰۱) Zaʻīma Al-Ḥarīka Al-Nīsaʼīya Al- Tūnīsīya, Al-Sayīda Bašīra B. ...
  • Ṯāmīr, Ḥabīb(۱۹۴۸) Haḏihī Tūnīs, Cairo, Maṭbaʻa Al-Rīsāla ...
  • Żayf Allah, Moḥammad (۱۹۹۵), Maʻalīm Al-Ḥarīka Al-Nīsaʼīya fī Tūnīs(۱۹۳۶-۱۹۵۶), Tūnīs, ...
  • Zīmīrlī, Ṣādīq, Al-Aʻlām Al-Tūnīsīūn, Taqdīm Ḥammālī Saḥīlī, Beirut, Dār Al-Ḡarb ...
  • Zīrkīlī, ḵayr Al-Dīn(۲۰۰۲)Al-Aʻlām, Beirut,Dār Al-ʻῙlm LīlMalaʼīn, ...
  • English SourcesBadri, Balghis (۲۰۱۷), Womans Activitismin Africa, Madison: Zed Books ...
  • Çiḉek, Coṣken (۲۰۰۶), “Modernization and women in tunisia: an analysis ...
  • Huseyn Hilmi, Isik (۱۹۷۰), The religion reformers in islam, Istanbul:V۱, ...
  • Sayadi, M. (۱۹۷۶), “AL_KHADUNIYYA”, Encyclopaedia of Islam, Vol.۱۰, Second Edition ...
  • نمایش کامل مراجع