جایگاه سازمان ملل متحد در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

در نظام جهانی نقش ساختاری سازمان­های بین­المللی و به­ویژه سازمان ملل متحد در زمینه هنجارسازی بین­المللی و تاثیرگذاری بر سیاست­های خارجی نقش بی­بدیلی محسوب می­شود. به ­طوری­ که، دولت­ها با وجود دیدگاه­ها و اشکال متفاوت حاکمیت، تلاش دارند رفتار خود را منطبق با هنجارها و قوانین و مقررات سازمان ملل متحد نشان دهند. نظریه نوواقع­گرایی که در این مقاله نقش رویکرد نظری پژوهش را ایفا می­کند این موضوع را توضیح می­دهد که چگونه ساختارها بدون توجه به مختصاتی که به قدرت و موقعیت مربوط می­شود، بر رفتار و نتایج تاثیر می­گذارند. سازمان ملل متحد با آنکه در عرصه نظام بین­المللی دارای موجودیت مستقلی فرض می­شود، لیکن کشورهای قدرتمند جهانی همواره با استفاده از نفوذ و قدرت خود، این سازمان را درجهت اهداف و منافع خود، مورد بهره­برداری قرار داده­اند. این نوشتار روند سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در قبال شورای امنیت، آژانس بین­المللی انرژی اتمی و نهادهای حقوق بشر سازمان ملل متحد مورد بررسی قرار داده است. روندی که بیانگر فراز و فرود در روابط آن با این سازمان بوده است. ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد با برخی موانع و مشکلات مواجه است که ازجمله آنها می­توان به مخالفت قدرت­های بزرگ، رقابت کشورهای در حال توسعه، نگاه متضاد و متعارض نخبگان اجرایی و عدم برنامه­ریزی لازم در کشور اشاره کرد.

Keywords:

نوواقعگرایی , دیپلماسی چندجانبه , سیاست خارجی , سازمان های بین المللی و سازمان ملل متحد