محمد کاظم علوی - استادیار، الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
زهرا صادقی منش - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، سبزوار، ایران

ریچارد رورتی فیلسوفی نوپراگماتیسم و ضدذات گرا و سیدحسین نصر فیلسوفی سنت گرا، هر دو از برجسته ترین رهبران فکری در فلسفه معاصر هستند. آن ها با به چالش کشیدن بنیادها و معیارهای عقلانیت در فلسفه مدرن، به‎ویژه آن دسته از معیارهایی که موجب گسترش روزافزون عقلانیت علمی می­گردد، خواهان بسط عقلانیت در حوزه­های دیگری از تلاش­های بشری، حوزه­هایی چون ادبیات، هنر و علوم انسانی بر اساس دغدغه­ها و نگرش‎های فلسفی خویش هستند. با بررسی دقیق وجوه ناهمسان و همسان آرای فلسفی نصر و رورتی درباره عقلانیت و نقد هر یک، محدودیت ها و کاستی­های فلسفه مدرن  پیرامون مفهوم عقلانیت درک می گردد؛ محدودیت­ها و کاستی­هایی که نیازمند ایجاد دگرگونی­های جدی و بسط و تعدیل هستند. این دگرگونی و تعدیل آرا در فلسفه نصر با تمرکز بر جنبه­های بی­زمان و سرمدی انسان، با راهیابی حقیقت مطلق به سایر علوم صورت می­پذیرد و در فلسفه رورتی با تمرکز بر جنبه­های تاریخی و زمانی با خلق همبستگی و روابط دموکراتیک میان همه انسان­ها. دیدگاه های نصر و رورتی، با وجود تفاوت­های بنیادینی که دارند، با آشکار ساختن آسیب­های عقلانیت مدرن، رهگشای حل بسیاری از مسائل در فلسفه معاصر گشته اند.  

عقلانیت, سیدحسین نصر, ریچارد رورتی, سنت گرایی, نوعمل گرایی, علم مقدس, همبستگی