محمد محمد رضائی - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
بهمن نویدشاد - گروه علوم دامی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
عباس علی قیصری - مرکز آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، ایران

کنجاله پنبه­دانه با استفاده از پنج نوع آنزیم آلکالاز، کیموتریپسین، پپسین، تریپسین و پانکراتین هیدرولیز شد. آزمایش با استفاده از ۲۴۰ قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس ۳۰۸ در قالب یک طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار از سن یک تا ۳۵روزگی و طی دو دوره پرورش آغازین (۱۵-۱روزگی) و رشد (۳۵-۱۶روزگی) انجام گرفت. جیره­ های آزمایشی عبارت بودند از جیره کنترل، جیره کنترل دارای آنتی بیوتیک محرک رشد زینک باسیتراسین (mg/kg ۷۰( و جیره­ های آزمایشی حاوی ۱۵ یا ۲۰ گرم در کیلوگرم پپتید زیست­ فعال کنجاله پنبه­ دانه که جایگزین مقادیر برابری از ذرت و کنجاله سویای جیره شدند. مصرف خوراک، اضافه وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی برای هر قفس (تکرار) طی سه دوره پرورشی (آغازین، رشد و کل دوره) اندازه ­گیری و محاسبه شدند. در سن ۳۵روزگی، از سیاهرگ بال ۳ قطعه پرنده در هر تکرار مقدار پنج میلی لیتر خون جهت اندازه گیری فراسنجه های آنتی اکسیدانی سرم خون تهیه شد. در پایان دوره پرورش تعداد سه پرنده از هر قفس به­ طور انفرادی وزن کشی و کشتار شدند و وزن نسبی اجزای لاشه، اندام­ های گوارشی و لنفوئیدی و همچنین طول قسمت های مختلف روده کوچک اندازه گیری شد. در کل دوره ی آزمایش بیشترین و کمترین اضافه وزن به ­ترتیب در گروه­ آنتی بیوتیک و گروه کنترل ثبت شدند و گروه های دارای آنتی ­بیوتیک و پپتید مصرف خوراک و همچنین ضریب تبدیل غذایی بالاتری نسبت به گروه کنترل داشتند. غلظت نیتریک اکسید سرم در گروه دریافت ­کننده ۱۵ گرم در کیلوگرم پپتید بالاتر از گروه کنترل و همچنین گروه دریافت ­کننده ی آنتی ­بیوتیک بود. غلظت مالون دی ­آلدئید در گروه­ های دریافت­ کننده آنتی بیوتیک و یا پپتید پایین­تر از گروه کنترل بود و غلظت گلوتاتیون پراکسیداز در دو گروه دریافت ­کننده آنتی­بیوتیک و سطح ۱۵ گرم در کیلوگرم پپتید کنجاله پنبه ­دانه بالاتر از دو گروه دیگر بود. غلظت سوپراکسید دیسموتاز سرم در گروه ­های دریافت­ کننده آنتی­ بیوتیک و یا سطوح مختلف پپتید بالاتر از گروه کنترل بود و غلظت کل آنتی­ اکسیدان­ های سرم تحت تاثیر جیره های آزمایشی قرار نگرفت. مصرف آنتی­ بیوتیک و همچنین پپتید باعث کاهش معنی­ دار چربی حفره شکمی در مقایسه با گروه کنترل شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پپتیدهای زیست ­فعال کنجاله پنبه ­دانه تولیدشده توسط هیدرولیز آنزیمی باعث بهبود عملکرد رشد و همچنین فراسنجه های آنتی اکسیدانی سرم خون جوجه ­های گوشتی می­ شوند. این نتایج پیشنهاد می­ نمایند که پپتیدهای زیست ­فعال کنجاله پنبه­ دانه پتانسیل استفاده به­ عنوان جایگزین آنتی ­بیوتیک­ محرک رشد در جیره ی جوجه ­های گوشتی را دارا است.

Bioactive peptides, Broiler chickens, Cottonseed meal, Oxidative indices, Productive traits, پپتیدهای زیست فعال, جوجه ی گوشتی, شاخص های اکسیداتیو, صفات تولیدی, کنجاله پنبه دانه