آرام آرپناهی - Environmental Pollutions, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
سینا عطارروشن - Department of Environment, Persian Gulf Dust Research Center, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
سیما سبزعلیپور - Department of Environment, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
ایمان آرپناهی - Environmental Pollutions, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

زمینه و هدف: آلاینده­ های منتشر شده از صنایع در صورت ورود به زنجیره غذایی می ­تواند سلامت انسان را با مخاطره مواجه سازد، از این­ رو پایش محیطی آنها ضروری به نظر می ­رسد. این پژوهش با هدف بررسی تجمع زیستی فلزات سنگین سرب، مس و نیکل و میزان شاخص تحمل آلودگی هوا در درختان کهور پاکستانی و کنوکارپوس در سال ۱۳۹۹ در شهرستان ماهشهر انجام شد. روش بررسی: به منظور بررسی تجمع زیستی فلزات سنگین در شهرستان ماهشهر از دو گونه درختی کهور پاکستانی و کنوکارپوس به تفکیک تعداد ۱۵ پایه انتخاب و ضمن ثبت مختصات هر درخت تعداد ۴ نمونه برگ از هر درخت و در مجموع ۶۰ نمونه از هر گونه برداشت و به آزمایشگاه منتقل گردید. غلظت فلزات­ سنگین پس از آماده ­سازی نمونه ­ها و طی فرایند هضم با استفاده از دستگاه جذب اتمی قرائت شد. در این مطالعه از آزمون کولموگراف اسمیرنوف جهت نرمال بودن داده ­ها، آزمون ­های T مستقل جهت تعیین سطح معنی ­داری و سپس همبستگی پیرسون استفاده شد. پهنه ­بندی غلظت هر فلز سنگین در سطح شهرستان نیز با استفاده از نرم افزار Ver.۱۰.۴ Arc GIS انجام شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد گونه کنوکارپوس بیشترین مقادیر مربوط به غلظت فلز سرب (mg/kg ۰/۰۳۵ ± ۰/۱۲۲۳)، مس (mg/kg  ۰/۰۵۳ ± ۰/۲۱۰۱) و نیکل (mg/kg ۰/۰۹۴ ± ۰/۲۰۲۳) را به خود اختصاص داد. بررسی همبستگی بین فلزات سنگین نشان داد افزایش یا کاهش یک فلز هیچ تاثیری در مقادیر سایر فلزات ندارد. مقایسه شاخص تحمل آلودگی هوا در گونه کنوکارپوس (mg/kg ۰/۰۲۶ ± ۶/۵۳) بیشتر از کهور پاکستانی (mg/kg ۰/۰۲۹ ± ۴/۷۷) برآورد شد. نتایج حاصل از پهنه بندی نیز نشان داد جنوب و جنوب شرقی شهرستان ماهشهر بیشترین تجمع فلزات سنگین را در برگ درختان دارد. نتیجه­ گیری: گونه کنوکارپوس قابلیت تحمل آلودگی هوای بیشتری نسبت به کهور پاکستانی دارد و از این جهت مناسب توسعه در مناطق با سطح آلودگی بالا است. همچنین پهنه بندی تجمع زیستی فلزات سنگین نشان داد جنوب و جنوب شرقی شهر ماهشهر به دلیل تجمع مراکز صنعتی نیازمند کاشت درختان با سطح مقاوم بالا نسبت به آلودگی فلزات سنگین است. 

Bioaccumulation, Heavy metals, Prosopis juliflora, Conocarpus erectus, Mahshahr, تجمع زیستی, فلزات سنگین, کهور پاکستانی, کنوکارپوس, ماهشهر