رضا نوروز ولاشدی - Water Engineering Department, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.
حدیقه بهرامی پیچاقچی - Water Engineering Department, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran.

عناصر اقلیمی ازجمله عوامل تاثیرگذار بر عملکرد محصولات مختلف زراعی و دامی هستند. با توجه به تغییرات اقلیمی پیش رو، بررسی تاثیر شاخص های اقلیمی بر تولیدات دامی در حال حاضر می تواند یک چالش مهم برای تولیدکنندگان باشد. پیش بینی عملکرد محصول از مهم ترین موضوعات مورد بررسی در بحث امنیت غذایی، جهت افزایش کارایی اقتصادی تولیدات دامی است. در این پژوهش ارتباط عناصر و شاخص های اقلیمی با عملکرد زنبورعسل در شهرستان شاهین دژ مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره آماری ۱۲ سال از سال ۲۰۰۷ لغایت ۲۰۱۸ بوده است. نخست، عناصر و شاخص های اقلیمی که دارای همبستگی بالا و معنی دار با عملکرد محصول بودند مشخص شدند. سپس با رعایت پیش فرض ها مدل پیش بینی عملکرد عسل ارائه شد. اعتبار مدل مبنی بر خطی بودن رابطه متغیرهای مستقل و وابسته، سپس نرمال بودن توزیع مقادیر خطا و استقلال مقادیر خطاها بوده است. که در نهایت نرمال بودن توزیع متغیر وابسته مورد آزمون قرار گرفت. خروجی نتایج مدل نشان داد که عملکرد محصول با دما دارای رابطه معنی داری است. جذر مجموع مربعات خطا جهت برآورد دقت مدل عملکرد برابر ۱۱ درصد بوده است. لذا می توان با دقت بسیار خوبی بیان داشت، اثر تغییر آب و هوا به ازای افزایش نیم درجه ای دما عملکرد عسل را در حدود ۴۰ تن در سال کاهش خواهد داد. نتایج بررسی روند شاخص های اقلیمی حدی گرم و سرد که توسط گروه کارشناسی آشکارسازی تغییرات اقلیمی سازمان جهانی هواشناسی ارائه شد، نشان می دهد منطقه مورد مطالعه روند گرم شدن را سپری می کند. لذا تغییر عملکرد زنبورعسل به طور عمده تحت تاثیر عوامل اقلیمی بوده است. لذا پیشنهاد می شود، از گونه های زنبور عسل مقاوم و سازگار با شرایط تغییراقلیم جهت افزایش عملکرد استفاده شود.

West Azerbaijan, Economic, Climate Fluctuations, Climate Indicators, Modeling, آذربایجان غربی, اقتصادی, نوسانات آب و هوا, شاخص های اقلیمی, مدل سازی