اثر پوشش سنگ و سنگ‎ریزه سطحی خاک بر متغیرهای رواناب در کرت های صحرایی تحت شبیه سازی باران

    سنگ و سنگ ریزه سطحی خاک به‎عنوان عاملی مهم در رواناب و فرسایش قلمداد می‎شود. با وجود این، پژوهش های محدودی در خصوص بررسی کمی اثر سنگ و سنگ ریزه سطحی خاک بر مولفه های رواناب به عنوان یکی از اجزای جدایی ناپذیر فرآیند فرسایش و به‎ویژه در شرایط طبیعی خاک انجام شده است. لذا پژوهش حاضر درصدد بررسی اثر درصد پوشش سنگ و سنگ ریزه سطحی بر مولفه های رواناب در کرت طبیعی و تحت شبیه سازی باران در خاک با بافت رسی-لومی و عمق عموما کم تر از یک متر و با شیب طبیعی ۲۰ درصد بوده ‎است. مقادیر مولفه های رواناب شامل زمان شروع، حجم، ضریب و زمان خاتمه رواناب در کرت های صحرایی ۱×۱ متر مربع با ۶ سطح پوشش سنگ و سنگ ریزه سطحی (۲±۲، ۲±۱۰، ۲±۱۸، ۲±۲۶، ۲±۳۴ و ۲±۴۲ درصد پوشش سطح خاک) و هر کدام با ۳ تکرار تحت بارندگی با شدت ثابت ۴۰ میلی متر بر ساعت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که افزایش پوشش قطعات سنگی سطحی تا حد مشخصی (حدود ۳۴ درصد) باعث افزایش نفوذ، تاخیر در تشکیل رواناب سطحی، کاهش حجم و ضریب رواناب و تسریع در زمان خاتمه رواناب شده است. روند تغییرات مولفه های رواناب در دامنه پوشش قطعات سنگی سطحی خاک از حدود ۳۴ تا ۴۲ درصد معکوس شده است.

Keywords:

Kojour Watershed , Rainfall Simulator , Runoff Coefficient , Soil Surface Cover , پوشش سطح خاک , حوزه آبخیز کجور , شبیه ساز باران , ضریب رواناب