بررسی پدیده های زمانی منحنی سنجه رسوب و مقایسه آن با چند روش آماری برای برآورد بار رسوب معلق (مطالعه موردی: حوضه آبخیز گاماسیاب)

ماهیت متغیر و پیچیده بار رسوب رودخانه­ ها باعث شده است که برآورد میزان رسوب وارده به مخازن و تولید رسوب دراز مدت، برای تعیین عمر سازه­ ها با مشکل رو به رو شود. کاربرد منحنی­ های سنجه رسوب یکی از معمولی­ ترین روش ­های برآورد بار رسوبی معلق رودخانه­ هاست. صرف نظر از دقت اندازه گیری رسوب در نمونه­ برداری و سنجش غلظت نمونه ­ها و نیز اندازه­ گیری دبی متناظر آن و با توجه به تغییرات مکانی و زمانی رسوب معلق در عملیات اصلاح و مدیریت رودخانه، استخراج منحنی­ های سنجه رسوب یکی از مهم­ترین منابع عمده خطا در برآورد رسوب می باشند. از این رو، ارائه منحنی ­های پشتیبان زمانی برای منحنی سنجه رسوب که بر اساس آن بتوان دقت و صحت رفتار زمانی این منحنی را ارزیابی کرد، ضروری به نظر می­رسد. لذا، در این مطالعه، جهت بررسی تغییرات زمانی منحنی سنجه رسوب، منحنی­های پشتیبان زمانی منحنی سنجه رسوب به­ منظور بررسی تغییرات شیب منحنی و تغییرات سالیانه آن، معرفی شده ­اند. همچنین، در این مطالعه، برای برآورد بار رسوب معلق، نتیجه حاصل از روش منحنی سنجه رسوب با نتایج حاصل از چند روش آماری در سه ایستگاه هیدرومتری و رسوب سنجی در حوزه آبخیز گاماسیاب، مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از اعتبار سنجی مدل­ ها، نشان داد که مدل سری زمانی تابع انتقال، به ­دلیل در نظر گرفتن پارامتر زمان، با مجموع مربعات خطای ۰۰۰۰۳/۰ تن در روز، ۲۴/۳ تن در روز و ۹۲/۵ تن در روز، به ­ترتیب در ایستگاه ­های سنگ سوراخ، وسج و مرویل، در مقایسه با سایر مدل­ های به­ کار رفته در این مطالعه، از عملکرد بالاتری برخوردار است.  

Keywords:

Suspended sediment load , Sediment rating curve , Time backup curves of sediment rating curve , Statistical methods and Gamasiab River , رسوب معلق , منحنی سنجه رسوب , منحنی های پشتیبان زمانی منحنی سنجه رسوب , روش های آماری و رودخانه گاماسیاب