ربابه جعفری - Department of Environmental Engineering, Islamic Azad University, Science and Research Branch
علی ترابیان - Department of Civil Environmental Engineering, University of Tehran
محمدعلی قربانی - Department of Water Engineering, University of Tabriz
سید احمد میرباقری - Professor, Department of Civil Engineering environment, Khajeh Nasir Toosi University of Technology
امیرحسام حسنی - Department of Environmental Engineering, Islamic Azad University, Science and Research Branch

     منابع آب زیرزمینی بزرگترین ذخیره قابل دسترسی آب شیرین در کره زمین محسوب می­شوند. با توجه به اهمیت و کمبود این منابع ارزشمند مطالعه پیرامون تغییرات کیفی آب زیرزمینی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. کاهش تراز سطح آب دریاچه ارومیه در دهه اخیر باعث افزایش شوری آب آن شده است. در این مقاله اثر کاهش تراز سطح آب دریاچه بر مشخصات کیفی آب­ های زیرزمینی دشت­ های شرقی دریاچه ارومیه در محدوده سال­های آبی ۸۱-۱۳۸۰ تا ۹۱-۱۳۹۰ مورد مطالعه قرار گرفته است. با استفاده از روش زمین آمار در محیط نرم ­افزار GIS، سمی­ واریوگرام­ های مدل دایره ­ای، کروی، نمایی و گوسی برای کل املاح جامد (TDS) و نسبت جذبی سدیم (SAR) بدست آمد. در بیشتر سال­ها برای پارامتر TDS مدل گوسی با خطای استاندارد در محدوده ۴۴/۰ تا ۹۴/۰ و برای پارامتر SAR مدل نمایی با خطای استاندارد در محدوده ۵۲/۰ تا ۴۷/۱ به­ عنوان مدل برتر انتخاب شد. با بکارگیری روش میان­یابی کوکریجینگ تغییرات کیفی آب زیرزمینی در آبخوان شرقی دریاچه مورد ارزیابی قرار گرفت و پهنه ­های کیفی دشت­ های شرقی دریاچه ارومیه رسم شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که کاهش تراز سطح آب دریاچه ارومیه تاثیر منفی بر کیفیت آب زیرزمینی دشت­ های شرقی دریاچه داشته است. همچنین کاهش کیفیت آب به گونه­ ای بوده است که مقدار TDS بطور نسبی از ۱۰ درصد تا ۴۵ درصد و برای پارامتر SAR از ۷ درصد تا ۳۰ درصد متغیر بوده است.

Water level, Water quality changes, Urmia lake, Total dissolved solids, Sodium adsorption ratio, تراز آب, تغییرات کیفی, دریاچه ارومیه, کل املاح جامد, نسبت جذبی سدیم