مقایسه روش های قطعی و زمین آمار در تعیین تغییرات مکانی نیترات دشت قائم شهر- جویبار

نیترات از جمله مهم­ترین آلاینده­ های منابع آب سطحی و زیرزمینی می باشد، که اثرات نامطلوبی بر سلامت مصرف­ کنندگان دارد. بدلیل نبود زمان کافی و بودجه مورد نیاز، در عمل امکان نمونه برداری کامل و به موقع از تمام چاه های موجود در هر منطقه ممکن نیست. بنابراین تخمین میزان نیترات در نقاط مشخص براساس اطلاعات نقاط هم­جوار از اهمیت ویژه­ ای در مطالعات آب های زیرزمینی برخوردار است. در این پژوهش از داده های ۵۵ حلقه چاهک مشاهده ای در سطح ۹۰۲ کیلومتر مربع از اراضی دشت قائم شهر- جویبار استفاده شد. دقت روش های قطعی و زمین آمار به منظور تعیین مناسب ترین روش برای تعیین تغییرات مکانی نیترات مورد ارزیابی قرار گرفت. از میان تمامی روش های میان یابی، کوکریجینگ ساده با متغیر کمکی کلسیم، مناسب ترین روش تشخیص داده شد. مقدار RMSE در این روش، ۴۵/۷ میلی گرم در لیتر، MAE معادل ۹۵/۵ میلی گرم در لیتر و ضریب تعیین ۴۷/۰ حاصل شد. مدل نیم­تغییرنما J-Bessel نیز از قوی­ترین ساختار مکانی برخوردار بود. استفاده از نقشه کاربری اراضی استان مازندران در محدوده مورد پژوهش نیز، نشان از مقادیر بالای نیترات در محدوده شهری دارد. یافته ها نشان داد، بیشترین آلودگی نیترات در شهر بهنمیر و از نواحی ساحلی دریای خزر می باشد و در تمامی نواحی در حد مجاز قرار دارد.

Keywords:

Interpolation , Kriging , Land Use , درون یابی , کریجینگ , کاربری اراضی