حکمرانی آب در حوزه آبخیز سفیدرود بزرگ با استفاده از رویکرد تئوری بازی ها

مدیریت منابع آب در کشور به دلیل افزایش تقاضا از یک سو و کاهش سرانه آب تجدیدپذیر از سوی دیگر، به ویژه در سال­های اخیر با مناقشاتی رو به­رو شده است. تئوری بازی­ها یکی از روش­های علمی جهت حل مناقشات موجود در امر مدیریت می­ باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ارائه راهکار برای حل مناقشه بخش مصرف پایین دست سد سفیدرود با استفاده از تئوری بازی­ها می باشد. برای مدل­سازی و تحلیل مناقشه، از مدل گراف GMCR استفاده شد. پس از تعیین بازیکنان (سازمان جهاد کشاورزی، شرکت آب منطقه­ ای، کشاورزان، استانداری، سازمان محیط­ زیست) و گزینه ­های هر یک و وارد کردن آن­ها به مدل، ۱۲۸ حالت در مناقشه به ­دست آمد که با استفاده از مفاهیم حل غیر­همکارانه و با توجه به الویت­­ بندی استراتژی­ ها، ۴ وضعیت برای بازیکنان به عنوان نقاط تعادل، شناسایی شد. پس از تحلیل نهایی نرم­ افزار، مطلوب­ترین حالت در مناقشه از بین نقاط تعادل، حالت ۹۶ به دست آمد که کشاورزان و شرکت آب منطقه ­ای به ترتیب آبیاری نوبتی و توزیع مناسب آب مورد نیاز را رعایت کرده اند. با توجه به نتایج به دست آمده، حل این مناقشات بدون حکمرانی موثر در حوزه آبخیز سفیدرود بزرگ به منظور تشویق راه حل­های همکارانه بین بهره­ برداران و تنبیه متخلفان امکان­پذیر نمی­ باشد.

Keywords:

Games Theory , Conflict , Equilibrium Points , GMCR Model , Sefidrud Basin , تئوری بازی ها , مناقشه , نقاط تعادل , مدل GMCR , حوزه آبخیز سفیدرود