ارزیابی کارایی پارامترهای کمی ژئومورفومتریک در افزایش صحت نقشه های پهنه بندی حساسیت زمین لغزش (مطالعه موردی: حوضه فریدون شهر، استان اصفهان)

یکی از اهداف ژئومورفولوژیست­ ها در کار با مدل­ های لندفرم ­های مختلف، بدست آوردن روابط بهتر در درک واقعیت های فیزیکی محیط است. در این پژوهش به ارزیابی کارایی پارامترهای ژئومورفومتریک در افزایش دقت نقشه­ های پهنه ­بندی حساسیت زمین­ لغزش پرداخته شد. به این صورت که در ابتدا با استفاده از ۹ پارامتر اولیه موثر در رخداد زمین ­لغزش شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، لیتولوژی، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه و شاخص پوشش گیاهی (NDVI) اقدام به تهیه نقشه پهنه ­بندی گردید و در گام بعد پارامترهای ژئومورفومتریک موثر در رخداد زمین­ لغزش شامل شاخص موقعیت توپوگرافیک (TPI)، انحنای سطح، انحنای مقطع، طول شیب (LS)، شاخص خیسی توپوگرافی (TWI)،  شاخص توان آبراهه (SPI) و شاخص نسبت مساحت سطح (SAR) به مدل اضافه و اقدام به تهیه نقشه پهنه ­بندی گردید و در آخرین گام صحت نقشه­ های پهنه ­بندی با استفاده از منحنی ROC مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تهیه نقشه ­های پهنه ­بندی از یک مدل ترکیبی جدید استفاده گردید، بدین ­صورت که برای تعیین وزن معیارها از روش رگرسیون چند متغیره و برای تعیین وزن کلاس ­ها از روش نسبت فراوانی استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که شاخص­ های ژئومورفومتریک تاثیر به ­­­سزایی در افزایش دقت تشخیص مناطق حساس به زمین­ لغزش داشت و باعث افزایش صحت نقشه پهنه­ بندی از ۷۳۱/۰ به ۹۳۸/۰ گردید، همچنین قدرت تفکیک بین طبقات لغزش را نیز افزایش دادند. طبق نتایج پارامترهای شاخص موقعیت توپوگرافی، انحنای سطح و نسبت مساحت سطح بیشترین تاثیر را در افزایش صحت نقشه پهنه ­بندی داشتند. بر اساس نتایج رویکرد برتر،  ۶۸/۸ درصد (۶۷۳۷ هکتار) از مساحت منطقه در رده خطر خیلی­ زیاد و ۳۳/۱۵ درصد (۱۱۹۰۶ هکتار) در رده زیاد قرار دارد. با توجه به توان بالای پارامترهای ژئومورفومتریک در تشخیص مناطق حساس به زمین ­لغزش استفاده از این پارامترها در پهنه­ بندی خطر زمین ­لغزش توصیه می­ گردد.    

Keywords:

Geomorphometry , Validation , Zonation , Landslide , Isfahan Province , ژئومورفومتری , صحت ­سنجی , پهنه­بندی , زمین ­لغزش , استان اصفهان