تعیین عرصه های حساس به لغزش با استفاده از روش ترکیبی نوین آنتروپی شانون-ارزش اطلاعات (مطالعه موردی: حوزه سرخون کارون)

زمین لغزش­ها خسارات جدی را به اقتصاد، محیط و انسان در سراسر جهان تحمیل می­کند، شناسایی مناطق حساس به زمین­­ لغزش برای اجتناب از این خطرات ضروری می­باشد. در این پژوهش جهت پهنه ­بندی خطر زمین­ لغزش در حوزه سرخون کارون از مدل ترکیبی آنتروپی شانون و ارزش اطلاعات استفاده گردیده است. بدین­ منظور ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و بازدیدهای میدانی، نقاط لغزشی در منطقه مورد نظر شناسایی و نقشه پراکنش زمین­ لغزش­های منطقه مورد مطالعه تهیه گردید. در گام بعد، ۱۲ عامل موثر در رخداد زمین لغزش شامل طبقات ارتفاعی، درصد شیب، جهت شیب، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، لیتولوژی، کاربری اراضی، شاخص قدرت جریان (SPI)، شاخص خیسی توپوگرافی (TWI)، شاخص انحنای سطح و شاخص انحنای مقطع شناسایی گردید و نقشه ­های مذکور در محیط ArcGIS۱۰.۲ رقومی گردید. به منظور تعیین وزن عوامل از روش آنتروپی شانون و برای تعیین وزن کلاس­ها از روش ارزش اطلاعات استفاده گردید. نقشه نهایی پهنه­ بندی در ۵ کلاس پتانسیل خطر خیلی­کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی­ زیاد تهیه گردید. منحنی ROC و مساحت زیر منحنی (AUC) برای نقشه پهنه ­بندی ترسیم و از AUC برای صحت­ سنجی استفاده گردید و مقادیر حاصل از آن نشان داد که مدل ترکیبی دارای کارایی بالایی (۷۸۱/۰) جهت پهنه­ بندی خطر زمین لغزش می­باشد. نتایج نشان داد که عوامل کاربری اراضی و فاصله از جاده بیشترین تاثیر را در وقوع زمین­لغزش داشته­اند. طبق نتایج، ۴۵/۱۴ درصد (۴/۱۱۲۲۰ هکتار) از حوزه در رده خطر زیاد و ۱۱/۶ درصد (۱/۴۷۴۴ هکتار) در رده خطر خیلی زیاد قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش می­تواند در زمینه انتخاب مکان­های مناسب برای طرح­های توسعه ­ای مانند زیرساخت­ها، ساختمان­ها، ساخت جاده­ها و حفاظت محیطی مورد استفاده برنامه­ریزان قرار گیرد.   

Keywords:

Information Value , Landslide , Shannon’s Entropy Index , Sarkhon Watershed , Zonation , زمین لغزش , پهنه بندی: روش آنتروپی شانون , روش ارزش اطلاعات , حوزه سرخون