رزیابی کارایی مدل بارش- رواناب SIMHYD تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیم

حوزه آبخیز بابلرود و استان مازندران از جمله مناطقی هستند که در سالیان اخیر حوادث اقلیمی متفاوتی را تجربه کرده ­اند. بر این اساس لزوم بررسی هرچه بیشتر تاثیر تغییر اقلیم بر رواناب حوزه آبخیز مورد تاکید قرار می­ گیرد. این کار از طریق مدل­ های تغییر اقلیم و بارش- رواناب که قادر به شبیه ­سازی و محاسبه اثر تغییرات اقلیمی بر مولفه ­های هیدرولوژیک اعم از بارش، دما، تبخیر و تعرق و رواناب هستند انجام می­ پذیرد. در این تحقیق با استفاده از این روش، داده­های مدل گردش عمومی جو HadCm۳ با به ­کارگیری مدل LARS-WG تحت دو سناریوی A۲ (بدبینانه)، B۱ (خوش­بینانه) برای دوره­ های زمانی ۲۰۶۵-۲۰۴۶ و ۲۰۹۹-۲۰۸۰ ریزمقیاس شدند. در مرحله بعد متغیرهای مورد پیش­ بینی به مدل بارش- رواناب SIMHYD معرفی شدند. در شبیه­ سازی رواناب روزانه حوزه آبخیز بابلرود در دوره ۲۰۱۱-۱۹۸۲، بهترین دوره واسنجی و صحت­سنجی با در نظرگرفتن طول دوره و پارامترهای آماری بهینه و فرآیند آنالیز حساسیت مدل، به­ منظور به­ حداقل رساندن خطای شبیه سازی انتخاب شدند. نتایج نشان داد تطبیق معقولی از الگوی تغییرات رواناب بین جریان مشاهده­ای و شبیه­ سازی­ شده در نمودار مشهود است. به­طوری­که مقادیر نسبتا بالای ضرایب تبیین (۷۳/۰=) و ناش- ساتکلیف (۵۳/۰=) در مراحل واسنجی و صحت­ سنجی، بیانگر کارایی این مدل در شبیه­ سازی جریان­های معمول و کمینه می­ باشد. همچنین، نتایج نشان داد حدود تغییرات میانگین دبی سالیانه در مدل SIMHYD، ۲۳+ تا ۵۸+ درصد افزایش داشته است که بیشترین افزایش دبی در ماه­های اکتبر و نوامبر (حدود مهر و آبان) و بیشترین کاهش در ماه­های جولای و آگوست (حدود تیر و مرداد) در سال­های آتی می­ باشد. بر این اساس وضعیت ماه­ های کم­ بارش سال به سوی خشکی بیشتر و ماه­ های پربارش به ­سوی سیلابی شدن پیش خواهد رفت.  

Keywords:

Sensitivity analysis , Simulation , HadCm۳ Model , Nash-Sutcliffe , آنالیز حساسیت , شبیه سازی , مدل HadCm۳ , ناش- ساتکلیف