قیمت گذاری منابع آب زیرزمینی دشت همدان - بهار با استفاده از رهیافت اقتصاد سنجی فضایی

در دهه­ های اخیر در دشت همدان - بهار به دلیل کاهش سطح سفره آب زیر­زمینی، اتخاذ راهکار مدیریتی مناسب جهت بهره­ برداری بهینه از این منبع اهمیت فراوانی یافته است. در این رابطه مسئله اصلی ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب است. در ایجاد این تعادل، ارزش اقتصادی آب مانند قیمت هر نهاده­ی دیگر نقش تعیین کننده­ی بر عهده دارد. به همین دلیل قیمت­ گذاری آب به عنوان یک روش غیر مستقیم برای استفاده کارا و پایدار از آب در بخش کشاورزی توصیه شده است. در این راستا هدف این پژوهش برآورد ارزش اقتصادی آب با استفاده از رهیافت اقتصاد سنجی فضایی است. این تحقیق با در نظر گرفتن این موضوع که چاه­های کشاورزی با سایر چاه­های مجاور از نظر منابع آب زیرزمینی ارتباط دارد، تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که عامل مجاورت تا چه حد تابع تقاضای آب را تحت تاثیر قرار می­ دهد. ضریب همبستگی حاصل از تخمین توابع نشان داد، که کاربرد رگرسیون فضایی نسبت به روش رگرسیون کلاسیک برتری دارد. اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق به صورت میدانی و با تکمیل پرسشنامه از کشاورزان در سال ۱۳۹۵ جمع آوری شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که قیمت واقعی آب در تولید سیب زمینی برای هر متر مکعب ۲۰۴۰ ریال است. بنابر­این برای ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب می توان از شکاف قیمت واقعی آب و قیمتی پرداختی توسط کشاورزان جهت اعمال سیاست قیمت گذاری آب در منطقه استفاده کرد.  

Keywords:

Economic value , Hamadan- Bahar plain , Potato , Special Econometrics , Water , آب , ارزش اقتصادی , اقتصاد سنجی فضایی , دشت همدان- بهار , سیب زمینی