ارزیابی عملکرد دانه و شاخصهای رشد در کشت مخلوط ژنوتیپ های گندم دوروم (Triticum durum)تحت تنش آبی

هدف از این تحقیق ارزیابی عملکرد دانه با توجه به تغییرات اجزای عملکرد و شاخص های رشد در کشت مخلوط ژنوتیپ های گندم دوروم (Triticum durum) بود. بر این اساس تحت شرایط تنش آبی آزمایشی بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۶-۹۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارها شامل دو عامل بودند: عامل اول رژیم رطوبتی بعد از گلدهی در دو سطح (نرمال و تنش آبی) و عامل دوم سیستمهای کاشت شامل کشت خالص چهار ژنوتیپ گندم دوروم (لاین DW-۹۲-۴، شبرنگ، لاین DW-۹۴-۱۴ و بهرنگ) ، کشت مخلوط دوتایی و چهارتایی آنها بود. بر طبق نتایج این آزمایش بیشترین عملکرد دانه (۸۸۱۵) کیلوگرم در هکتار در تیمار کشت مخلوط دو ژنوتیپ بهرنگDW-۹۴-۱۴ + در شرایط آبیاری مطلوب مشاهده شد. کمترین عملکرد دانه در تیمار کشتهای مخلوط بهرنگ DW-۹۲-۴ + با مقدار ۲۲۳۳ کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش آبی به دست آمد. افزایش ماده خشک در تیمار کشتهای مخلوط دوتایی تحت شرایط آبیاری نرمال در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک با دریافت ۲۰۰۰ درجه روز رشد نسبت به دیگر تیمارهای کشت در تمامی مراحل با ماده خشک برابر با ۲۰/۰۴ گرم تحت شرایط افزایش نشان داد و تیمارکشتهای خالص تحت شرایط تنش آبی در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک با ماده خشک برابر ۱۹/۳۵ گرم و دریافت ۲۰۰۰ درجه روز رشد نسبت به دیگر تیمارهای کشت در تمامی مراحل برتری ماده خشک را نشان دادند. در شرایط آبیاری نرمال بیشترین شاخص سطح برگ مربوط به تیمار کشتهای مخلوط چهارتایی در مرحله تورم غلاف برگ پرچم میباشد (۵/۸۱) و در مرحله تورم غلاف برگ پرچم تیمار کشتهای مخلوط دوتایی تحت شرایط تنش آبی بیشترین شاخص سطح برگ را به خود اختصاص دادند .(۲/۹۹) به طور کلی نسبت برابری زمین در تیمار کشت مخلوط چهارتایی بهرنگ-۹۲-۴+ +DWشبرنگDW-۹۴-۱۴+ با میانگین ۱/۷۲ بیشترین و کمترین نسبت برابری زمین در تیمار کشت مخلوط -۹۲-۴+ DW-۹۴-۱۴ DW با میانگین ۰/۷۴ بدست آمد.

Keywords:

تنش خشکی , تنوع ژنتیکی , شاخص رشد , نسبت برابری زمین