اکرم مقدمی مونقی - کارشناس ارشد رشتهی حشره شناسی کشاورزی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تبریز
رضا فرشباف پورآباد - استاد گروه گیاهپزشکی، دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه تبریز

Anagasta kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)از آفات انباری مهم و دارای اهمیت اقتصادی در ایران است. برای مبارزه با این آفت روشهای مختلف از جمله تدخین انبار و دمای پایین مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال احتمال مقاومت آفت در برابر روشهای مورد استفاده وجود دارد. بنابراین استفاده از گیاهان تراریخته حاوی مهارکننده های آنزیمی، یک راهکار مناسب برای کنترل این آفت محسوب میشود. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات عصاره های پروتئینی چاودار، جو وحشی و یولاف در برابر فعالیت آلفا- آمیلازهای گوارشی لاروهای سنین چهارم و پنجم بید مدیترانه ای آرد میباشد. برای استخراج پروتئین از بذرها از NaCl ۰.۱ مولار استفاده شد. نتایج نشان داد بالاترین غلظت از عصاره های پروتئینی یولاف و جو وحشی (۱۰ ʽg ml-۱ protein) و چاودار (۱۲.۵ ʽg ml-۱ protein) به ترتیب فعالیت آنزیم را %۵۵.۱۶، %۴۴.۸۶ و %۷۰.۵۴ در لارو سن پنج و %۴۸.۹۴، %۳۷.۳۱ و %۴۹.۲ در لارو سن چهار کاهش دادند. درحالیکه پایین ترین غلظت از عصاره های پروتئینی یولاف و جو وحشی (۰.۶۲۵ ʽg ml-۱ protein) و چاودار (۰.۷۸۱ ʽg ml-۱ protein) به ترتیب فعالیت آنزیم را %۱۱.۷۴، %۵.۳۴ و %۲۵.۴۲ در لارو سن پنج و %۱۱.۱۲، %۷.۹۵ و %۸.۴۱ در لارو سن چهار مهار کردند. در الکتروفورز ژل آنزیم، بدون استفاده از مهارکننده ها، یک باند آمیلازی مشاهده شد. در بالاترین غلظت از عصاره ی پروتئینی چاودار در لارو سن پنج، باند آمیلازی ناپدید شد و در سایر موارد وضوح باندها کاهش یافت. به تدریج با کاهش غلظت مهارکننده ها وضوح باندها بیشتر شد. عصاره ی پروتئینی چاودار در مقایسه با عصاره های پروتئینی یولاف و جو وحشی پتانسیل بیشتری برای مدیریت و کنترل این آفت دارد.

Anagasta kuehniella، آلفا-آمیلاز، مهارکننده های آنزیمی، عصاره ی پروتئینی.