گیاه دارویی گشنیز و سبزیجات برگی در شهرستان طبس: اهمیت اقتصادی و راهکارهای توسعه، ترویج، فرآوری و بازاریابی

گیاه دارویی گشنیز در شهرستان طبس همراه با سبزیجات برگی این شهرستان شامل اسفناج، جعفری، شنبلیله، شوید، شاهی، ریحان، نعنا، تره، تربچه، پیازچه، مرزه و کاهو در سالیان اخیر جایگاه مهمی در اقتصاد کشاورزی و درآمد خانوارهای روستایی این منطقه محروم پیدا نموده است. بر اساس آماری که در اسفند ماه ۱۳۹۹ از مدیریت جهاد کشاورزی طبس گرفته شده است سطح زیر کشت گشنیز در شهرستان طبس ۹۰ هکتار می باشد که تولید سالیانه آن ۲۱۰۰ تن با متوسط عملکرد در هکتار ۲۳ تا ۲۵ تن گشنیز می باشد. قسمت عمده ای از سبزیجات برگی این شهرستان در فصل های پائیز و زمستان برداشت می شود و به شهرستان های همجوار در استان خراسان جنوبی و استان های خراسان رضوی، کرمان و یزد عرضه می شود. سبزیجات برگی تولیدی در طبس از کیفیت ویژه و بسیار مطلوبی برخوردار است. کشت سبزیجات برگی در شهرستان طبس از دهه دوم مرداد آغاز و تا اواسط آبان ادامه یافت و برداشت آن نیز از دهه دوم مهر آغاز شد که تا اواخر فروردین هم ادامه می یابد. ایجاد چند کارخانه سبزی خشک کنی در طبس در سالیان اخیر موجب شده است سبزیهای خشک صنعتی در مقایسه با سبزی های آفتاب خشک یا همان خانگی تحت نظارت جدی بهداشت نیز قرار بگیرند. در این کارخانه ها با تکمیل سبزیجات بالغ بر ۲۵ نوع سبزی خشک تولید میشود، که حدود ۵ درصد سبزی تولید شده در طبس و مابقی در سایر نقاط کشور به فروش میرسند که صادرات سبزی خشک به کشورهایی همچون ازبکستان و روسیه و... در دو سال اخیر هم در برنامه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش معرفی گیاه دارویی گشنیز شامل گیاه شناسی، نیاز اکولوژی، آماده سازی خاک، تاریخ و فواصل کاشت، داشت، برداشت، دامنه انتشار، بخش های مورد استفاده، خواص دارویی، عوارض جانبی، هشدارها و استفاده در بیماریهای چشم و دهان، دیابت... در پایان با مطالعه موردی در شهرستان طبس، طرح کلی از این محصول بیان میگردد.

Keywords:

گشنیز , گیاه دارویی , اهمیت اقتصادی , لازمه ها , راهکارها , توسعه , ترویج , فرآوری , شهرستان طبس.