شهرام محمدی - گروه علوم جانوری دانشکده علوم پایه دانشگاه شهرکرد ایران
مهران عربی - گروه علوم جانوری دانشکده علوم پایه دانشگاه شهرکرد ایران
فرزانه احمدی - گروه علوم جانوری دانشکده علوم پایه دانشگاه شهرکرد ایران
شروین طوسی نیا - گروه علوم جانوری دانشکده علوم پایه دانشگاه شهرکرد ایران

با افزایش کاربرد های نانوذرات مهندسی شده، نگرانی درمورد اثرات سمی آنان بر سلامت موجودات زنده در محیط زیست در حال افزایش است. اثرات مثبت نانوذرات تحت الشعاع تاثیرات منفی آنان بر محیط زیست قرار گرفته است. امروزه نانوذرات نقره (Ag-np) به علت خواص ضدمیکروبی، اوپتیکی، الکترونیکی و مغناطیسی دارای بیش ترین میزان استفاده نسبت به سایر نانوذرات هستند. این امکان وجود دارد که Ag-np در زمان تولید، در حین استفاده و نیز در زمان دورریزی وسایل ساخته شده از آنان، به محیط زیست وارد گردند. Ag-np ابتدا به لایه های خاک نفوذ کرده و سپس به آب های سطحی و عمقی راه می یابند. در مطالعه حاضر، هدف ما بررسی اثرات Ag-np بر برخی از جنبه های فیزیولوژیکی در کرم های خاکی قرمز Lumbricus rubellus بود. سه غلظت زیر حدکشندگی از Ag-np برای ۱۴ روز به نمونه های خاک کشاورزی حاوی کرم های خاکی اضافه گردید و بیومارکرهای استرس اکسیداتیو (OS) ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) مایع سلومی و میزان استحکام DNA سلوموسیت های کرم های خاکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج ما نشان داد که Ag-np موجب افزایش در محتوی و فعالیت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو یعنی پراکسیداسیون لیپیدی (LPO/MDA) و آنزیم کاتالاز (CAT ) در هوموژنیت کرم های خاکی شده است. هم چنین نتایج ما بیان نمود که استرس ناشی از حضور Ag-np قادر به کاهش مقدار TAC و افزایش آسیب های وارده به (Halos) DNA در سلوموسیت های کرم های خاکی است. در مجموع، داده های ما بر این مورد دلالت دارند که به دنبال حضور Ag-np در خاک تغییراتی در سیستم دفاع آنتی اکسیدانی پدیدار شده که منجر به بروز OS در کرم های خاکی خواهد شد.

آلودگی خاک، کرم خاکی، فناوری نانو ،نانوذرات نقره ،استرس اکسیداتیو، آسیب ،DNA