عسگر جعفری - کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست آب و فاضلاب
آرزو نجائی - گروه محیط زیست، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

آلودگی آبهای زیرزمینی به نیترات یکی از چالشهای مهم بهداشتی در دهه های اخیر است. پهنه بندی آلودگی به نیترات میتواند در مدیریت بهره برداری از منابع آب مفید باشد. هدف از انجام این پژوهش، عبارت است از بررسی تغییرات مکانی، تهیه نقشه های پهنه بندی نیتریت و نیترات آبهای زیرزمینی شهرستان ورزقان میباشد. برای این منظور ، از ۶۲ روستای اصلی وقمر درطی سالهای ۹۱،۹۰ جمعا به تعداد ۱۲۲ عدد نمونه برداری و غلظت نیترات و پارامترهای فیزیکی و شیمیایی اندازه گیری شد. نتایج بهدست آمده در نرم افزارSPSS و Arc GIS ۹.۳ پهنه بندی و تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت نیترات درسال ۹۰ برابر با ۱۸ و در سال ۹۱ برابر با ۱۱ میلیگرم درلیتر است. بیشترین مقدار نیترات در طی دو سال مربوط به روستای لزگی بلاغ برابر با ۴۹ و کمترین مقدار مربوط به روستای الهرد برابر با ۱ میلی گرم درلیتر است. بر اساس نتایج بیشترین مقدار نیترات در تابستان و کمترین مقدار آن در فصل بهار دیده شد. نقشه های به دست آمده نشان دادند تمامی مقادیر پارامترهای اندازه گیری شده در بخش شرقی شهرستان که پراکندگی جمعیت زیادتری نسبت به بخش غربی دارند بیشتر می باشد. در بین پارامترهای اندازه گیری شده EC و نیترات دارای توزیع نرمالی بوده و یون فلوئور در محدوده توصیه شده قرار نداشته اما مابقی پارامترها کمتر از حد مجاز میباشند.

ورزقان، نیترات، سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، آلودگی آبهای زیرزمینی