سارا قارونی کاردانی - عضو هیات علمی و استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران،
محمودرضا کریمی شهری - عضو هیات علمی و استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران،
هاشم کمالی - دانشیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
رضا برازنده آق کاریز - دانشجوی دکتری بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

انتقال فیتوپلاسماها توسط ناقلین، فرآیندی بسیار پیچیده با چندین رخداد اصلی است. در طی این فرآیندها سلولهای فیتوپلاسمایی توسط ناقل از آوند آبکشی گیاه آلوده جذب و پس از تکثیر و عبور از قسمتهای مختلف، به سلولهای مخصوصی در غدد بزاقی رسیده و از آنجا به گیاه میزبان انتقال مییابند. ناقلین بیماریهای فیتوپلاسمایی نقش اصلی در پراکنش و توسعه این بیماریها بر عهده دارند و شناسایی آنها اهمیت بسزایی در مطالعات اپیدمیولوژی ، طبقه بندی و کنترل بیماریهای فیتوپلاسمایی دارد. اما یافتن ناقلین فیتوپلاسماها با استفاده از روشهای بیولوژیکی کار مشکلی است. به همین دلیل محققین، در کنار روشهای بیولوژیک از روشهای آزمایشگاهی دیگری استفاده می کنند. این روشهای مکمل، با پیشرفت و توسعه روشهای مولکولی و بخصوص روشهای مبتنی بر پی. سی . آر رواج بیشتری یافته اند. بدین منظور در بهار و تابستان سالهای ۱۳۹۹-۱۳۹۷ با استفاده از دستگاه دی-وک اقدام به جمع آوری حشرات از باغهای سالم و آلوده و تاکستانهای مجاور گردید. از این نمونه ها دی. ان. ای کل استخراج گردید و جهت بررسی آلودگی فیتوپلاسمایی آنها، از روش واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) و جفت آغازگرهای عمومی P۱/P۷ (دور اول) و آغازگرهای آشیانه ای R۱۶F۲n/R۱۶R۲ (دور دوم) استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که ژن آر. ان. ای ریبوزومی ۱۶S همراه با گروه زردی مینا (Candidatus Phytoplasma asteris, ۱۶SrI) در بدن زنجرکهای جمع آوری شده قابل ردیابی است.

آر.ان.ای ریبوزومی، زنجرک، فیتوپلاسما، واکنش زنجیره ای پلیمراز