فرهود گل محمدی - استادیار و دکترای رشته ترویج و آموزش کشاورزی و عضو هیئت علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند- و عضو بسیج اساتید استان خراسان جنوبی
مهدیه طباطبایی - دانشجوی دکترای رشته ترویج و آموزش کشاورزی پایدار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند
مسعود مستقیم - دانشجوی دکترای رشته ترویج و آموزش کشاورزی پایدار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند- و فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی

در مفاهیم جهانی توسعه پایدار بر حفظ ارزش ها، میراث فرهنگی و فرهنگ اجدادی و سنتی و همین طور امرار معاش پایدار مردم روستایی در جامعه ایران تاکید زیادی شده است. صنایع دستی و هنر های سنتی هر منطقه بدون شک بخشی از میراث فرهنگی عظیم گذشتگان ماست و به عنوان آثار باقی مانده ار فرهنگ اجدادی و سنتی سرزمین ما در دنیای ماشینی امروز قابل بحث و بررسی می باشد. صنایع دستی هر منطقه متاثر از محیط فرهنگی و جغرافیایی و تاریخی آن سرزمین است. منطقه جنوب خراسان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و فرهنگی، صنایع دستی خاص خود را داراست. واژه قهستان را که اکثر معرب کهستان دانسته اند به دلیل محیط جغرافیایی خاص و وجود کوهستانها به آن اطلاق شده است و ناحیه وسیعی را شامل گناباد، فردوس، طبس، قاین، بیرجند و نهبندان را در بر میگیرد. سراسر این منطقه رودخانه دائمی جاری نیست و طبق نوشته های جغرافی دانان گذشته از قبیل ابن حوقل آب این منطقه از کاریز و قنوات بوده است. مردم این منطقه اغلب به کار کشاورزی دراطراف قنوات و چشمه ها مشغولند، همچنین دامداری شغل قسمت زیادی از مردم را شامل می شود و در کنار این مشاغل به تولید صنایع دستی از قبیل پارچه بافی، گلیم بافی، سبد بافی و سفالگری می پردازند. در این مقاله نویسنده به بررسی انواع صنایع دستی و هنر های سنتی منطقه و جایگاه آنها درحفظ میراث فرهنگی، فرهنگ اجدادی و سنتی و امرار معاش پایدار مردم روستایی خراسان جنوبی می پردازد.

صنایع دستی، هنرهای سنتی، امرار معاش، روستا، دانش بومی، پایداری، گردشگری روستایی، خراسان جنوبی.