اسماعیل چمنی - استاد گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
نوشین گل محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
یونس پوربیرامی هیر - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
رقیه شهبازی یاجلو - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

استویا گیاهی علفی و چندساله، دارویی، متعلق به خانواده استراسه میباشد. این گیاه میتواند گلیکوزیدهای شیرین استویول را تولید کند که ۱۰۰-۳۰۰ بار شیرین تر از شکر است. علاوه بر این، برگهای استویا دارای انواع مختلف متابولیتهای ثانویه مانند فلاونوییدها، فنلها، استرولها، لیپیدها و روغن های فرار است. متابولیتهای ثانویه در رشد و نمو و فعالیتهای حیاتی گیاهان نقشی ندارند اما تولید آنها بخشی از سیستم دفاعی گیاه را تشکیل میدهد. این پژوهش با استفاده از غلظتهای مختلف نانوذرات نقره (صفر، ۲/۵، ۵، ۱۰، ۲۰، ۴۰، ۸۰ و ۱۶۰ میلیگرم در لیتر) بر پایه طرح کاملا تصادفی با ۱۰ تکرار اجرا شد. شاخصهای اندازه گیری شده شامل فنل کل، فلاونوئید کل و آنتوسیانین بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تاثیر تیمار سطوح مختلف نانوذرات نقره بر صفات میزان فنل کل، مقدار میزان فلاونوئید و میزان آنتوسیانین در سطح احتمال %۱ معنیدار بود. مقایسه میانگین داده ها نیز نشان داد که بیشترین میزان فلاونوئید در طول موج ۲۷۰ نانومتر مربوط به تیمار ۲۰ mg.l-۱ بود کمترین میزان این شاخص نیز مربوط به تیمار شاهد بود. محرکهای غیرزیستی نظیر نانوذرات نقره از طریق القای سیستم دفاعی باعث بیوسنتز و انباشت متابولیتهای ثانویه میشوند.

استویا، متابولیت ثانویه، محرکهای غیرزیستی، نانو ذرات نقره