سید علی کلانتری - استادیار فلسفه، دانشگاه اصفهان

دو تز رقیب در باب باور در ادبیات فلسفی اخیر وجود دارد که یکی تز هدفگرایانه باور (Teleological account of belief) و دیگری تز هنجارینگی باور(Normative account of belief) نامیده می شوند. هم مدافعان تز هدفگرایانه باور و هم اکثر مدافعان تز هنجارینگی باور، نظریه های مذکور را به عنوان تفسیری از شعار برنارد ویلیامز ( Bernard Williams۱۹۷۳م) تلقی می کنند.۱ شعار ویلیامز درباره باور آن است که «باور ناظر به هدف صدق است». در این مقاله ابتدا تز هدفگرایانه باور و همچنین تز هنجارینگی باور را شرح داده ایم؛ همچنین استدلال کرده ایم که تز هدفگرایانه باور و نسخه هایی از تز هنجارینگی باور که به عنوان تفسیری از شعار ویلیامز در نظر گرفته می شوند نظریه های پذیرفتنی درباره باور نیستند. چراکه این دو تز، قادر به تبیین برخی خصوصیات مسلم باور نیستند و یا با برخی اصول مسلم و جاافتاده فلسفی، در تضاد هستند. در انتهای مقاله و مبتنی بر استدلال ها علیه تزهای هدفگرایانه و هنجارینگی، سعی خواهیم کرد تا شاهدی علیه شعار ویلیامز ارائه کنیم.

برنارد ویلیامز, باور, گرایش گزاره ای, صدق, هدف, هدفگرایانه, هنجارینگی, شفافیت باور