نسرین جنگی زهی شستان - Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
بهمن کرد تمینی - Educational Psychology, Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran ۲. Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Sistan and Baluchestan University, Zahedan, Iran
فاطمه صغری کربلایی هرفته - Department of Psychology and Educational Sciences, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran

زمینه و هدف: شناسایی عواملی که بتواند از میزان خطرپذیری دانش ­آموزان پیشگیری کرده یا کاهش دهد، بسیار ضروری است؛ بنابراین هدف از انجام این مطالعه، پیش بینی میزان خطرپذیری دانش­آموزان دختر بر اساس نیازهای اساسی روان شناختی و تنظیم هیجان بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. از جامعه آماری که شامل تمامی دانش ­آموزان دختر متوسطه یکم و دوم شهر سراوان در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بودند، تعداد ۳۵۷ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع ­آوری داده ­ها از پرسشنامه ­های نیازهای اساسی روان شناختی دسی و رایان (۲۰۰۰)، تنظیم هیجانی گراس و جان (۲۰۰۳) و خطرپذیری نوجوانان ایرانی زاده­محمدی، احمدآبادی و حیدری (۱۳۹۰) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از نسخه ۲۴ نرم افزار SPSS و از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه به شیوه هم­زمان استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد همبستگی بین نیازهای اساسی روان شناختی (۰/۵۹۰- =r) و مولفه های آن شامل خودمختاری (۰/۴۲۹- =r)، شایستگی (۰/۵۴۲- =r) و ارتباط (۰/۳۳۰- =r) با خطرپذیری منفی و معنادار بود (۰/۰۱>P). همبستگی بین تنظیم هیجان (۰/۵۲۷- =r) و مولفه ­های آن شامل ارزیابی مجدد (۰/۴۶۱- =r) و سرکوبی (۰/۴۴۳- =r) با خطرپذیری منفی و معنادار بود (۰/۰۱>P). همچنین نتایج نشان داد متغیرهای نیازهای اساسی روان­شناختی و تنظیم هیجان، ۵۴ درصد تغییرات خطرپذیری را تبیین می کنند (۰/۰۱>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و تنظیم هیجان، خطرپذیری دانش ­آموزان را پیش بینی می کنند؛ بنابراین ارائه برنامه های مداخله ای از سوی مشاوران و روان­شناسان مدارس به منظور ارتقاء این متغیرها پیشنهاد می­ شود.

Basic psychological needs, emotion regulation, risk-taking behaviors, high-risk behaviors, female students, نیازهای اساسی روان شناختی, تنظیم هیجان, خطرپذیری, دانش آموزان دختر