تاثیر آموزش مهارت های ادراکی - حرکتی بر بهبود دست خط در کودکان پیش دبستانی

زمینه و هدف: یکی از مشکلات شایع در مدارس پیش دبستانی، خوانایی دست­خط کودکان است. خط، مهارت ادراکی- حرکتی پیچیده ای است که به بلوغ و یکپارچگی مجموعه­ای از مهارت های، شناختی، ادراکی، و حرکتی بستگی دارد که از طریق آموزش ایجاد می شود. به این ترتیب هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش مهارت های ادراکی- حرکتی بر بهبود مهارت دست­خط در کودکان پیش دبستانی بوده است. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه­آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی کوکان پسر پیش دبستانی ۵ تا ۶ سال ارجاع داده شده به مرکز مشاوره آموزش و پرورش ناحیه ۲ شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ بوده است که با استفاده از مقیاس مشکلات دست­خط کشاورزی و شجاعی (۱۳۹۴) مورد غربالگری قرار گرفتند. نمونه مورد مطالعه شامل ۲۰ کودک دارای مشکلات دست­خط از جامعه آماری ذکر شده بودند که به شیوه در دسترس انتخاب، و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه (۱۰ کودک در گروه آزمایش و ۱۰ کودک در گروه گواه) جایدهی شدند. گروه آزمایش برنامه تمرینی مهارت های ادراکی - حرکتی را به مدت ۱۶ جلسه ۴۵ دقیقه­ای دریافت کرد و در این مدت، گروه گواه به فعالیت های معمول خود پرداخت. در پایان برنامه مداخله­ای از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش شامل سیاهه مشکلات دست خط کشاورزی و شجاعی (۱۳۹۴) بود. برای تحلیل داده ها نیز از آزمون تحلیل کوواریانس تک­متغیری و چندمتغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد آموزشی مهارت های ادراکی- حرکتی بر بهبود مشکلات دست­خط (۷۳/۱۴=F، ۰۰۱/۰=P)، خرده­مقیاس های خطاهای دست­خط (۴۰/۱۲=F، ۰۰۲/۰=P) و خطاهای وضعیت بدن هنگام نوشتن (۱۲/۶=F، ۰۲۴/۰=P) پسران پیش دبستانی ۴ تا ۶ سال، موثر است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که استفاده از مهارت های ادراکی حرکتی با تقویت عضلات دست و مهارت های حرکتی درشت و ظریف دست در تحول مهارت های دست­خط موثر است. در نتیجه این شیوه می تواند به عنوان یک شیوه تکمیلی در کنار درمان های اصلی این اختلال به کار رود.

Keywords:

Perceptual-motor , handwriting , pre-school children , ادراکی- حرکتی , دست خط , کودکان پیش دبستانی