مژگان بیرانوندی - دانشجوی دکترای زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
ناصر اکبری - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
عبدالرضا احمدی - دانشیار، علوم علف های هرز، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
حسن مومیوند - استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
فرهاد نظریان - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۳۹۹.۳۶.۷۸۰.۱۰۳.۵.۱۵۷۶.۱۶۱۰ به منظور مطالعه اثر بیوچار و سوپرجاذب بر ترکیب های شیمیایی مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. تیمارها شامل تنش خشکی به عنوان عامل اصلی در سه سطح (۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد نیاز آبی) و کرت های فرعی شامل فاکتور بیوچار کود گاوی در دو سطح (بیوچار به میزان ۱۰ تن در هکتار و شاهد) و عامل سوم شامل سوپرجاذب استاکوزورب در سه سطح (۰، ۶۰ و ۱۲۰ میلی گرم به ازای هر بوته) بود. با استفاده از GC-MS، ۲۴ ترکیب در اسانس اندام هوایی شناسایی شد. ترکیب های اصلی شامل کارواکرول (۷۶.۶%)، گاما-ترپینن (۵.۸%)، پاراسمین (۳%)، ترپینن-۴-ال (۲.۵%)، ۸،۱-سینئول (۲%) و لینالول (۰.۹%) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کارواکرول (۹۰.۸%) در تیمار تنش رطوبتی شدید + بیوچار+ ۶۰ میلی گرم استاکوزورب و کمترین آن (۷۳.۸%) در تیمار شاهد بدون تنش به همراه بیوچار +۱۲۰ میلی گرم استاکوزورب مشاهده شد. نتایج نشان داد که کاربرد سوپرجاذب استاکوزورب بر کلیه صفات بجز ترکیب های تشکیل دهنده اسانس معنی دار بود اما اثرهای متقابل تنش رطوبتی و بیوچار تاثیر معنی داری بر عملکرد اسانس داشت. همچنین با کمک همبستگی بین صفات مشخص شد که هیچ گونه همبستگی بین حضور و عدم حضور سوپرجاذب استاکوزرب با ترکیب های مختلف اسانس مرزه رشینگری وجود ندارد.

مرزه رشینگری (Satureja rechingeri Jamzad), تنش رطوبتی, بیوچار, سوپر جاذب