امید میرزایی فندخت - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
فریبرز درتاج - Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
اسماعیل سعدی پور - Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
صغری ابراهیمی قوام - Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
علی دلاور - Department of assessment and measurement, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: مشارکت تحصیلی دانش­ آموزان می تواند تحت تاثیر عوامل متعددی مانند نیازهای اساسی روان شناختی و فرهنگ مدرسه قرار گیرد؛ بنابراین هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش واسطه ای نیازهای اساسی روان شناختی در رابطه بین فرهنگ مدرسه و مشارکت تحصیلی دانش ­آموزان بود. روش: پژوهش حاضر همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر قائن در سال تحصیلی ۱۳۹۸- ۱۳۹۷ بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد ۳۸۰ نفر انتخاب شدند. برای جمع­ آوری داده­ ها در این مطالعه از پرسشنامه فرهنگ مدرسه الساندرو و ساد (۱۹۹۷)، سیاهه مشارکت تحصیلی سالملا-آرو و اوپادایایا (۲۰۱۲) و مقیاس نیازهای اساسی روان شناختی لاگواردیا همکاران (۲۰۰۰) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری با نرم افزار Spss نسخه ۲۴ و Amos نسخه ۲۴ در سطح معنی داری ۰۵/۰=α استفاده شد. یافته ­ها: طبق نتایج، فرهنگ مدرسه اثر مستقیم و معنی داری بر نیازهای اساسی روان شناختی (۰/۸۰۳=β، ۰/۰۱>P) و مشارکت تحصیلی (۴۰/۴۷۷=β، ۰/۰۱>P) دارد. همچنین نیازهای اساسی روان شناختی نیز اثر مستقیم و معنی داری بر مشارکت تحصیلی (۰/۲۹۲=β، ۰/۰۱>P) دارد. بر این اساس نتیجه گرفته می شود که فرهنگ مدرسه از طریق متغیر میانجی نیازهای اساسی روان شناختی، اثر غیرمستقیم بر مشارکت تحصیلی دانش آموزان دارد (۰/۲۳۴=β، ۰/۰۱>P) . نتیجه­ گیری: بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه می توان گفت نیازهای اساسی روان شناختی و فرهنگ مدرسه موجب افزایش مشارکت تحصیلی می شوند. همچنین نیازهای اساسی روان شناختی بر رابطه بین فرهنگ مدرسه و مشارکت تحصیلی، می افزاید.

Academic engagement, school culture, basic psychological need, مشارکت تحصیلی, فرهنگ مدرسه, نیازهای اساسی روان شناختی