محبوبه فولادچنگ - Department of Educational Psychology, Faculty of Educational and Psychology Sciences, Shiraz University, Iran
ندا سبزی - Faculty of Educational and Psychology Sciences, Shiraz University, Iran
هاجر صفری - Faculty of Educational and Psychology Sciences, Shiraz University, Iran

زمینه و هدف: اهمیت باور خودکارآمدپنداری به دلیل تاثیرگذاری آن در بسیاری از عملکردهای انسانی است. پژوهش های بسیاری نشان داده اند که با آموزش مهارت های ارتباطی مختلف، می توان خودکارآمدپنداری را ارتقا داد. یکی از این مهارت ها، جرئت ورزی است. بدین ترتیب هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر برنامه آموزش مهارت جرئت ورزی بر افزایش خودکارآمدپنداری دانش آموزان بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه­ آزمایشی با طرح پیش ­آزمون-پس ­آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش­ آموزان پایه هفتم شهر شیراز در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ بودند که به روش نمونه­ گیری تصادفی خوشه ­ای چند مرحله ­ای، ۸۰ نفر (۴۰ دختر و ۴۰ پسر) انتخاب شدند و سپس در هر جنس به طور تصادفی، ۲۰ نفر انتخاب شده و در یکی از گروه­ های آزمایش و گواه، جایدهی شدند؛ به طوری که در نهایت ۴ گروه (۲۰ نفر گروه آزمایشی دختر،۲۰ نفر گروه گواه دختر،۲۰ نفر گروه آزمایشی پسر، و ۲۰ نفر گروه گواه پسر) تشکیل شد. گروه ­های آزمایشی، مداخله آزمایشی (آموزش مهارت جرئت ورزی) را در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای دریافت کردند. در این پژوهش، برای جمع ­آوری داده ­ها از مقیاس باورهای خودکارآمدپنداری (شوارزر و جروسالم، ۱۹۹۵) و پرسشنامه جرئت ورزی (گمبریل و ریچی، ۱۹۷۵) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد.  یافته ها: یافته­ ها نشان داد که آموزش مهارت ­های جرئت ورزی بر افزایش خودکارآمدپنداری (۰/۰۰۴=P، ۹=F) و جرئت ورزی  (۰/۰۰۰۱=P، ۵۰/۰۲=F) دانش­آموزان گروه آزمایش تاثیر دارد. همچنین بین پسران و دختران، تفاوت معنا داری در پس ­آزمون خودکارآمدپنداری و جرئت ورزی مشاهده نشد. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که تغییرات شناختی ایجاد شده در اثر آموزش مهارت جرئت ورزی و تمرین «نه گفتن» می تواند باور توانمندی و جرئت ورزی دانش­ آموزان را بهبود بخشد. کاربردهای ضمنی نتایج این پژوهش برای سیستم­ های آموزشی و پرورشی به منظور ارتقاء توانمندی­ های دانش ­آموزان در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

Assertiveness, self-efficacy, students, جرئت ورزی, خودکارآمدپنداری, دانش آموزان