ترکیب های فرار اندام هوایی سه توده مختلف Eryngium thyrsoideum Boiss. از ایران

در این مطالعه، گیاه Eryngium thyrsoideum Boiss. از سه منطقه رزجرد (Rz) (استان قزوین)، صلوات آباد (Sv) (سنندج، استان کردستان) و پایگلان (Py) (مریوان، استان کردستان) به ترتیب با ارتفاع ۱۷۰۰، ۱۷۸۰ و ۱۸۴۰ متر از سطح دریا جمع آوری و محتوای ترکیب های فرار آن ارزیابی شد. نمونه های گیاهی خشک شده در سایه، توسط دستگاه کلونجر به مدت ۳ ساعت اسانس گیری شد. شناسایی ترکیب های اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC-MS) و کمیت ترکیب ها، توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC-FID) تعیین گردید. محتوای اسانس بدست آمده به ترتیب ۰.۰۶، ۰.۰۵ و ۰.۰۷ درصد وزنی/وزنی برای Rz، Py و Sv بود. ترکیب های اصلی اسانس ۶،۳،۲-تری متیل-بنزالدهید (۶/۱۸، ۵/۱۱ و ۰/۳۴ درصد)، ۶،۴،۲-تری متیل-بنزالدهید (۰.۳، ۱.۰ و ۴.۱ درصد)، جرماکرن D (۵/۲، ۶/۱۲ و ۰/۶ درصد)، اتیل لینولئات (۷.۶، ۸.۷ و ۵.۱ درصد)، سسکوئی سینئول (۰.۳، ۵.۸ و ۳.۰ درصد) و ترانس- کاریوفیلن (۵.۶، ۲.۵ و ۱.۹ درصد) به ترتیب برای Rz، Py و Sv بدست آمد. در همین راستا، ترکیب های فرار محلول در آب این گیاهان نیز استخراج و در نهایت با استفاده از حلال اتیل استات جداسازی شد و مشابه ترکیب های اسانس مورد آنالیز قرار گرفت. جزء آلی عرق از سه نمونه Rz، Py و Sv به ترتیب در بازده ۰.۰۱۷، ۰.۰۲ و ۰.۰۴ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر آب حاصل شد. ترکیب های عمده شناسایی شده از این اجزا شامل ۶،۳،۲-تری متیل-بنزالدهید (۶۹.۸، ۵۴.۵ و ۵۸.۶ درصد)، پارا-وینیل-گوایاکول (۱۲.۰، ۲۶.۷ و ۲۴.۷ درصد)، ۶،۴،۲-تری متیل-بنزالدهید (۹.۷، ۵.۸ و ۴.۴ درصد) و ترانس-آنتول (۴.۰، ۴.۱ و ۵.۰ درصد) به ترتیب برای Rz، Py و Sv بودند. با وجود اینکه E. thyrsoideum درصد اسانس بالایی ندارد، اما گستره وسیعی از ترکیب ها در آن مشاهده می شود. این گونه دارای مقادیر بالایی از ترکیب های خانواده تری متیل-بنزالدهید می باشد. براساس اطلاعات موجود، ترکیب های اسانس گونه E. thyrsoideum Boiss. برای اولین بار منتشر می شود.

Keywords:

اسانس , عرق , Eryngium thyrsoideum Boiss , GC-MS , ضد دیابت