ارزیابی تحمل به شوری کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) در شرایط درون شیشه ای

کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) به عنوان یک گیاه دارویی دارای ارزش اقتصادی، با سطح گسترده ای از زمین های کم آب و شور روبرو می باشد. بنابراین شناسایی روش مناسب کشت بافت برای این گیاه، می تواند به منظور گزینش ارقام متحمل به شوری مفید باشد. این پژوهش با هدف شناسایی ریزنمونه و روش مناسب برای کشت بافت این گیاه به عنوان گام اول در پژوهش های آینده به منظور تولید ارقام مقاوم به شوری کنگر فرنگی انجام شد. در این پژوهش، ابتدا اقدام به تهیه گیاهچه های سترون از بذرهای گیاه گردید. سپس مریستم انتهایی به عنوان ریزنمونه مناسب طی یک پیش آزمایش، انتخاب و ارزیابی درون شیشه ای برای تحمل به شوری با پنج غلظت مختلف کلرید سدیم (صفر، ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۸۰ میلی مولار) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. این آزمایش در مرکز پژوهشی گیاهان دارویی دانشگاه سیستان و بلوچستان در سال ۱۳۹۶ انجام شد. شوری باعث کاهش برخی از خصوصیات مورفولوژیکی (طول ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه) گیاهچه های رشد کرده از ریزنمونه مریستم انتهایی گردید. با افزایش غلظت کلرید سدیم به ۶۰ و ۸۰ میلی مولار، میزان قندهای محلول و پرولین روند افزایشی نشان داد. کمترین میزان قندهای محلول (۳۳ میلی گرم بر گرم وزن خشک) و پرولین (۵۰ میکرومول) مربوط به غلظت های صفر و ۲۰ میلی مولار کلرید سدیم بود. نتایج حکایت از آن دارد که این گیاه نسبت به سطوح مختلف شوری حساس می باشد، هرچند که تا حدودی نسبت به سطوح کم و متوسط شوری مقاومت نشان می دهد.

Keywords:

مریستم انتهایی , تنش محیطی , ریزنمونه , کشت بافت , کلرید سدیم