تجربه زیسته مادران دارای کودکان با آسیب های شنوایی از مشکلات فراروی فرزندان شان: مطالعه پدیدارشناسی

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت حس شنوایی در تحول شناختی و اجتماعی کودکان، آسیب به این حس پیامدهای منفی زیادی را به همراه دارد. شدت آسیب شنوایی ممکن است در حد خفیف، متوسط، شدید، و یا عمیق باشد. بیش از ۹۰ درصد از کودکان دارای آسیب ­های شنوایی از والدین شنوا به­ دنیا می ­آیند. والدین شنوا برخلاف والدین ناشنوای دارای کودک ناشنوا، هیچ نوع تجربه ای از روش پرورش کودک ناشنوا ندارند. با توجه به این که آسیب­ های شنوایی، مشکلات زیادی را هم برای فرد مبتلا و هم برای خانواده او  به­ همراه دارد، پژوهش حاضر با هدف بررسی مشکلات فراروی مادران کودکان با آسیب شنوایی انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر با روی­ آورد کیفی از نوع مطالعه پدیدارشناسی توصیفی بود. جامعه پژوهش را مادران دارای کودکان با آسیب شنوایی شهر تبریز در سال ۱۳۹۶ تشکیل می­ دادند. در این راستا، مصاحبه نیمه ­ساختار یافته با ۱۹ نفر از مادران این گروه از کودکان در شهر تبریز که به صورت هدفمند در دسترس انتخاب شده بودند تا رسیدن به مرحله اشباع نظری، انجام گرفت. تحلیل داده ­ها از طریق روش کلایزی و مشخص کردن مضامین اصلی و فرعی انجام شد.  یافته ­ها: مجموعه شواهد موجود در ارتباط با سامانه خانوادگی نارسایی­ های تحولی، از جمله گروه با آسیب ­های شنوایی نشان می­ دهد که این گروه از خانواده ­ها در گزارش ­های خود، هم تاثیرات مثبت و هم منفی را از حضور کودک خود در بافت خانواده گزارش می­ دهند؛ به­ طوری که با وجود گزارش تجارب منفی مانند تجربه تنیدگی­ های مزمن، تجربه رشد شخصی نیز در این گروه از خانواده­ ها مورد توجه است. در پژوهش حاضر مشکلات فراروی والدین دارای کودکان با آسیب­ های شنوایی به ترتیب شامل زندگی مستقل، مشکلات رفتاری، و مشکلات اجتماعی شناسایی شد. نتیجه­ گیری: مشکلات چندگانه زندگی مستقلانه، مشکلات رفتاری، و اجتماعی بیانگر اثرات آسیب ­های شنوایی بر بافت کلی زندگی و محیط اجتماعی کودک است. نارسایی­ های تحولی از جمله آسیب­ های شنوایی، فقط مشکلات مربوط به سلامت نیستند، که پدیده­ پیچیده­ ای است که اثرات خود را در تعاملات اجتماعی فرد با محیط زندگی، نشان می­ دهد. مشکلات زبانی که ابزار ارتباطی مهمی برای تعامل این گروه از کودکان است، باعث انزوای اجتماعی آنان می­شود و مشکلات رفتاری آنان، شرایط سازش را تحت تاثیر منفی قرار می­ دهد. بر اساس مشکلات فراروی والدین، انجام مداخلات جامع روان­ شناختی شواهد محور و حمایت­ های اجتماعی، برای کمک به این گروه از والدین دارای فرزندان با آسیب­ های شنوایی، ضروری است.

Keywords:

Children with hearing impairments , mothers , challenges , phenomenological study , پیوند با مدرسه , قلدری , مداخله رفتاری مدرسه-محور