زهرا حسین زاده ملکی - Department of psychology, Faculty of Humanities, Tabiat Modares University, Tehran, Iran
کاظم رسول زاده طباطبایی - Department of Psychology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
علی مشهدی - Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Ferdowsi University of Mashhad , Iran
فاطمه محرری - Department of Psychiatry and Behavioral Sciences Research Center, Mashhad University of Medical Sciences, Iran

زمینه و هدف: مادران طی سال­ های پیش­ دبستان، مهم­ترین عامل موثر بر پیش­ آگهی اختلال نارسایی توجه/فزون­ کنشی کودکان هستند. ادارک تجارب مادران در زندگی روزمره باعث ارتقاء مداخلات مورد نظر برای کودک و بهبود سطح بهزیستی والدین خواهد شد. بدین ترتیب هدف این پژوهش شناسایی تجربیات مادران ایرانی در پرورش کودک پیش ­دبستانی مبتلابه اختلال نارسایی توجه/فزون­ کنشی بود. روش: این پژوهش به روش کیفی و یا روی­ آورد پدیدارشناسی در سال ۱۳۹۵ طی دوره­ای چهارماهه انجام شد. جامعه آماری آن، تمامی مادران دارای کودک پیش ­دبستانی مبتلابه اختلال نارسایی توجه/فزون­ کنشی بودند که به کلینیک روان­ پزشکی ابن ­سینای مشهد رجوع کرده بودند. از طریق نمونه ­گیری در دسترس و تداوم تا میزان اشباع، ۱۵ مادر، انتخاب شدند که در مصاحبه عمیق و ساختارنایافته شرکت کردند. مصاحبه­ ها بر اساس روش کلایزی تجزیه وتحلیل شدند. یافته­ ها: تجارب مادران در سه مضمون اصلی سازمان یافت: نابسندگی دانش و آگاهی، دشواری­ های درمان، و مشکلات تعامل در شبکه اجتماعی. این سه مضمون اصلی در مقاله به تفصیل مورد بحث قرار گرفتند.   نتیجه­گیری: پرورش کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی، تجربه­ای دشوار است که حمایت تخصصی از مادران، طی نخستین سال­ های تحول اختلال را ضروری می ­سازد. بدین منظور، هر یک از مضامین پژوهش حاضر، اهداف درمانی بالقوه برای افزایش بهزیستی مادران هستند که می­ توان آنها را برای ارتقاء مداخلات موجود و در طراحی مداخلات نوین بکار برد.

Preschool, attention deficit hyperactivity disorder, lived experiences, پیش دبستانی, اختلال نارسایی توجه فزون کنشی, تجارب زیسته