حکیمه درویژه - دانشجوی دکترای زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
مرتضی زاهدی - ، دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
بهلول عباس زاده - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
[جمشید رزمجو - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۳۹۸.۳۵.۷۰۵.۹۷.۵.۱۵۷۵.۱۶۱۰ این تحقیق به منظور بررسی تاثیر تنش آب و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر مراحل فنولوژیک و عملکرد ترکیب های اسید کافئیک گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.)، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در مزرعه موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور اجرا گردید. در این آزمایش رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از تخلیه ۲۰، ۴۰ و ۶۰ درصد رطوبت قابل دسترس) به عنوان فاکتور اصلی و تیمار محلول پاشی (عدم محلول پاشی، محلول پاشی اسید سالیسیلیک در دو سطح ۷۵ و ۱۵۰ میلی گرم در لیتر، اسپرمین در یک سطح ۷۰ میلی گرم در لیتر، اسید سالیسیلیک ۷۵ + اسپرمین و اسید سالیسیلیک ۱۵۰ + اسپرمین) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. تاثیر رژیم آبیاری و محلول پاشی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر صفات مورد مطالعه معنی دار بود. در اثر تنش خشکی مراحل فنولوژیک و عملکرد اکیناکوزید و سینارین در گل، اسید شیکوریک، اسید کافتاریک و سینارین در برگ کاهش ولی عملکرد اسید کلروژنیک گل و ترکیب های اسید کافئیکی ریشه (اسید شیکوریک، اکیناکوزید، اسید کلروژنیک، اسید کافتاریک و سینارین) افزایش یافت. محلول پاشی گیاهان با اسید سالیسیلیک و اسپرمین موجب افزایش تمامی صفات مورد مطالعه گردید. برهم کنش اثرهای تنش خشکی و محلول پاشی بر عملکرد ترکیب های اسید کافئیکی ریشه معنی دار شد. بیشترین عملکرد اسید شیکوریک (۹.۴۹ کیلوگرم در هکتار)، اکیناکوزید (۰.۶۷ کیلوگرم)، اسید کلروژنیک (۰.۲۶۱ کیلوگرم)، اسید کافتاریک (۷.۳۱ کیلوگرم) و سینارین ریشه (۰.۲۶۹ کیلوگرم) در سطح آبیاری پس از ۶۰% تخلیه آب با کاربرد توام غلظت بالای اسید سالیسیلیک و اسپرمین بدست آمد. براساس نتایج این آزمایش محلول پاشی سرخارگل با اسید سالیسیلیک و اسپرمین موجب بهبود عملکرد ترکیب های اسید کافئیکی در گیاه سرخارگل در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کم آبی گردید.

گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea L.), تنش آب, اسید سالیسیلیک, اسپرمین, ترکیب های اسید کافئیکی