محمد حسن نظافتی - استادیار جراحی قلب
محمد عباسی تشنیزی - استادیار جراحی قلب
قاسم سلطانی - دانشیارگروه بیهوشی
علیرضا کرم رودی - فلوشیپ جراحی قلب

مقدمه: بای پس کامل عروق کرونر در بیماران دیابتیک به دلیل باریک بودن و یا کوچکتر بودن عروق کرونر در آنها از مشکلات عمده جراحی قلب به شمار می آید.با توجه به عوارض متعددی که در جراحی به روش پمپ وجود دارد روش جراحی بدون پمپ برای بیماران دیابتیک مطرح شده است. این مطالعه با هدف مقایسه نتایج کوتاه مدت بای پس کامل عروق کرونر در بیماران دیابتیک با غیر دیابتیک انجام شده است. روش کار: این مطالعه مورد -شاهدی در بیماران بستری در بخش جراحی قلب بیمارستان امام رضا (ع)مشهد طی سالهای ۱۳۸۱تا ۱۳۸۵ انجام شده است.۵۰۰ بیمارکه به روش بدون پمپ جراحی شده اند مورد مطالعه قرار گرفتند. این بیماران به دو گروه۲۳۵ بیمار دیابتیک (گروه مورد) و ۲۶۵ بیمارغیر دیابتیک (گروه شاهد) تقسیم شدند.روش نمونه برداری به صورت غیر احتمالی آسان بوده است.مشخصات فردی بیماران , عوامل خطر قبل از عمل، ملاحظات حین عمل، اندازه گیریهای کرونر در محل آناستوموز و تعداد گرافت درپرسشنامه ثبت شد. متغیرهای حین و بعد از عمل در دو گروه (دیابتیک و غیر دیابتیک) با یکدیگر مقایسه شدند. تعداد گرافت های انجام شده بعد از جراحی (O) با تعداد گرافتهای پیش بینی شده قبل از جراحی (P) مقایسه شدند. نسبت O/P یا شاخص کامل مساوی یا بیش از یک نشانه ریواسکولاریزاسیون کامل بود.اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارspssو آمارتوصیفی و جداول توزیع فراوانی, پردازش شده است. نتایج: بیماران دیابتیک مسن تر وعوامل خطر بیشتری (نارسائی احتقانی قلب ، یا بیماریهای عروق محیطی و دیالیزی) داشتند. تعداد گرافتها در بیماران دیابتیک۱/۳ ± ۴/۲ بود. قطر شریانها اندازه گیری شد که اختلاف آماری وجود نداشت. همه نسبتها در دو گروه بین ۰/۹ تا ۱/۲ بود. تنهاعامل خطر مهم در ارتباط با مرگ و میر عمل پائین بودن عملکرد بطن چپ بود .(EF) نتیجه گیری: بیماران دیابتیک علیرغم این که بیمارتر بودند ولی همانند بیماران غیردیابتیک جراحی بدون پمپ را تحمل کردند. تعداد گرافتها در هر بیمار و نسبت O/P حاکی ازامکان انجام ریواسکولاریزاسیون کامل بود. بنابراین امکان انجام بای پس در عروق کرونر کوچک وجود دارد. دیابت به عنوان یک فاکتورمنع انجام بای پس بدون پمپ و همچنین به عنوان یک فاکتورپیش بینی کننده نتیجه درمان نیست.

جراحی عروق کرونر بدون پمپ, بیماری دیابت, ریواسکولاریزاسیون کامل