تاثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کنش های اجرایی مغز و یادگیری هیجانی اجتماعی دانش آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای

زمینه و هدف: با توجه به مشکلات کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای در یادگیری و کنش های اجرایی، هدف از اجرای این پژوهش بررسی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کنش های اجرایی و یادگیری هیجانی اجتماعی دانش آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای ۱۵-۱۱ سال شهر گرگان در سال ۱۳۹۶ بود که از بین آنها ۳۰ نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی دومرحله­ای انتخاب و سپس در ۲ گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) به صورت تصادفی جایدهی شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های نشانه های مرضی کودک گادو و اسپرافکین (۱۹۹۴)، پرسشنامه یادگیری هیجانی- اجتماعی(کرین و همکاران، ۲۰۰۹)، و پرسشنامه عصب-روانشناختی(کولیدج، ۲۰۰۲) بود. آزمودنی های گروه آزمایش در ۸ جلسه ۱۲۰ دقیقه ای به صورت گروهی تحت آموزش قرار گرفتند. داده ها بعد از اتمام جلسات با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مولفه های کنش های اجرایی مغز شامل تصمیم گیری، سازماندهی، و نابازداری؛ و همچنین برمولفه های یادگیری هیجانی- اجتماعی شامل ساماندهی تکلیف، روابط همسالان، و خودتنظیمی در افراد مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای موثر است (۰/۰۰۱p>). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت از آنجا که بخش عمده ای از افراد مبتلا به اختلال نافرمانی در کنش های اجرایی دچار نارسایی هستند بنابراین آموزش ذهن آگاهی می­تواند به عنوان یکی از شیوه­ های مکمل دیگر روش­های درمان در این افراد به کار رود.

Keywords:

Mindfulness , emotional-social learning , brain executive function , oppositional defiant disorder , ذهن آگاهی , کنش های اجرایی مغز , یادگیری هیجانی- اجتماعی , اختلال نافرمانی مقابله ای