ابوالقاسم یعقوبی - Department of Psychology, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu -Ali Sina University, Hamadan, Iran
آزاده مهدوی - Faculty of Economics and Social Sciences, Bu- Ali Sina University, Hamadan, Iran
سروه محمدزاده - Faculty of Economics and Social Sciences, Bu -Ali Sina University, Hamadan, Iran

زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله ­ای الگویی از لج ­بازی، نافرمانی و رفتار خصومت ­آمیز و دشمنی نسبت به بزرگترها است. درمان­ های متفاوتی تاکنون برای این اختلال استفاده شده ­اند که در گستره­ی روان­ شناختی و آموزشی هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی فراتحلیل اثربخشی این الگوهای آموزشی و روان­ شناختی است. روش: در مطالعه حاضر از روش فراتحلیل به عنوان یک فن آماری جهت تعیین، جمع­ آوری، ترکیب و خلاصه کردن یافته ­های پژوهشی مرتبط با این الگوها استفاده شد. از بین همه پژوهش­ های انجام شده در ایران در بازه زمانی سال­های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۵ مقالاتی که  دارای حجم مناسبی بوده و از لحاظ روش­شناختی مانند جامعه، حجم نمونه، روش تحقیق، روش نمونه ­گیری و ابزار اندازه­ گیری مورد پذیرش بودند در این پژوهش گنجانده شدند که در نهایت ۱۵ پژوهش حایز ملاک ­های پژوهش بودند. ابزار پژوهش شامل چک­ لیست فراتحلیل بود که توسط محقق­ ساخته شد و از روش اندازه اثر کوهن برای دست­یابی به مقدار ارتباط کلی استفاده شد. یافته­ها: یافته ­های پژوهش نشان داد که میزان اندازه ­اثر کلی این ۱۵ مطالعه تحت مدل ثابت برابر با ۳۶۱/۰ است که بر اساس تفسیر ملاک کوهن، مقدار بالایی است. نتیجه ­گیری: باتوجه به اثربخشی بالای مداخلات روان­شناختی و آموزشی می­توان گفت که مداخلات آموزشی و درمان­ های روان­ شناختی می­ توانند در کاهش نشانه­ های اختلال نافرمانی مقابله ­ای سهم عمده­ای داشته باشند.

Meta-Analysis, oppositional defiant disorder, psychological interventions, فراتحلیل, اختلال نافرمانی مقابله ای, درمان های روان شناختی