خدیجه سفیری - دانشگاه الزهرا
عهدیه اسدپور - دانشگاه الزهرا

دسترسی به حوزه خصوصی خانواده ایرانی برای انپژوهشگر امکان­پذیر نیست تا از رخدادهای درون نظام خانواده، ازجمله موضوع مورد بررسی این پژوهش - اختلافات و تعارضات میان اعضای خانواده - مطلع شوند؛ به همین علت برای شناخت اختلاف ها و تعارض های خانوادگی به سراغ کودکان رفته و از روش نقاشی به همراه گفت و گو بهره گرفته شد. درنهایت ۳۰ نقاشی از کودکان ۷ تا ۱۲ سال گردآوری شد که تحلیل نقاشی­ها و گفت و­گوهای نبین پژوهشگر و کودک نشان داد که تصور و درک کودک از کشمکش شامل مقوله­هایی عدم مقبولیت کشمکش نزد کودک، تکرارکشمکش، غیرعادی بودن کشمکش، نبود روزنه­های امید برای آشتی، گستردگی و وسعت کشمکش می­شود؛ همچنین مصرف گرایی، ولخرجی مادر، نحوه گذراندن اوقات فراغت، مهمانی گرفتن، مساحت کم منزل، بدقولی مرد، نگرش متفاوت در مدیریت پول، پخت غذای تکراری، اعتیاد پدر و تعارض ارزشی در مدیرت بدن به عنوان علل بروز کشمکش از سوی کودکان مطرح شدند. از منظر کودکان کشمکش والدین بی نتیجه است و صرفا برون­دادهای منفی در پی دارد. راهبردهایی که کودکان در برابر کشمکش­ها اتخاذ می­کنند غالبا انفعالی است و واکنش­هایی چون گریه­کردن، بیرون رفتن از خانه، گوشه­گیری، انزوا یا کناره­گیری اجتماعی، اضطراب و ناراحتی، ترس، تداوم ناراحتی، خیال­بافی و غیره را دربرمی­گیرد.

خانواده-بحران-کودکان-نقاشی