منصوره اعظم آزاده - دانشگاه الزهرا
سعیده آرامی - دانشگاه الزهرا

مشاهده زندگی روزمره زوجین شاغل، نشان می دهد که هریک از آن ها، گاهی با موقعیت هایی مواجه می شوند که در آن، منافع فردیشان در رابطه با امور مالی، در تعارض با منافع یکدیگر و نهایتا، منافع خانواده، قرار می گیرند. هدف پژوهش مطالعه رفتار زوجین در موقعیت های تعارض منافع فردی و جمعی و بررسی عوامل موثر بر رفتار در این موقعیت ها که تحت عنوان کلی دوراهی اجتماعی قرار دارد می باشد. موقعیت دوراهی مدنظر در رابطه با منافع مالی زوجین در خانواده، می باشد. برای این منظور، پنج موقعیت دوراهی که دربردارنده تعارض منافع اقتصادی زوجین می باشد، از طریق سناریوسازی نظری، طراحی شدند. چارچوب نظری پژوهش ترکیبی از نظریات اخلاق مراقبت گلیگان، نقش های اجتماعی ایگلی، انتخاب عقلانی اجتماعی و نظریه بازی، می باشد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در بین ۲۷۵ نفر از زنان شاغل در شهرداری تهران، انجام پذیرفته است. نتیجه کلی نشان داد، میزان پذیرش باور ها و هنجار های جنسیتی، زمینه ساز عدم تعادل بهینه همکاری در موقعیت های طراحی شده است به گونه ای که استراتژی غالب افراد نمونه تحقیق، همکاری خود- عدم همکاری دیگری است. از میان عوامل موثر بر ترجیحات رفتاری در موقعیت های طراحی شده، جامعه پذیری جنسیتی، اخلاق مراقبت و آگاهی از انتظارات نقش، رابطه معناداری با جهت گیری های فردی یا جمعی افراد داشته اند.