علی اکبر ارجمندنیا - Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran
صمد عظیمی گروسی - Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran
صباح وطنی - Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran
علی کاظمی رضایی - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran, Tehran

زمینه و هدف: بدون بینایی درک فرد از دنیای اطرافش متفاوت خواهد بود و همین مشکل می تواند به مشکلات عاطفی و اجتماعی مانند اضطراب اجتماعی و خودپنداشت منفی در او منجر شود. این پژوهش با هدف مطالعه اضطراب اجتماعی، خودپنداشت، و تصویر بدن در دانش آموزان با و بدون آسیب بینایی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر شهر تهران بود که در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ مشغول به تحصیل بودند. نمونه مورد مطالعه شامل ۷۰ دانش آموز ۱۴-۱۸ ساله پسر با آسیب بینایی بود که به روش نمونه گیری در دسترس از مجتمع نابینایان شهید محبی انتخاب شدند. گروه مقایسه ۷۰ نفر از دانش آموزان بدون آسیب بینایی بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از مدارس شهر تهران انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های سیاهه اضطراب اجتماعی (کانر و همکاران، ۲۰۰۰)، آزمون تن فیشر (فیشر، ۱۹۷۰)، و مقیاس خودپنداشت کودکان (پیرز، ۱۹۶۹) استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در متغیرهای اضطراب اجتماعی، خودپنداشت، و تصویر بدن بین دانش آموزان با و بدون آسیب بینایی تفاوت معناداری وجود دارد  (۰/۰۱ > p). نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که افراد با آسیب بینایی در معرض اضطراب اجتماعی بالاتر، خودپنداشت پایین تر و تصویر بدن منفی تری نسبت به همتایان بدون آسیب بینایی هستند؛ بنابراین باید با طراحی برنامه های آموزشی مناسب برای والدین و معلمان، به پرورش حس مثبت بودن، جرئت مندی، و صمیمی بودن در کودکان با آسیب بینایی پرداخت.

Social anxiety, self-image, body-image, visual impairment, اضطراب اجتماعی, خودپنداشت, تصویر بدن, آسیب بینایی