فرشته باعزت - دانشگاه مازندران
صغری رضاپور
مهشاد معتقدی فرد

زمینه و هدف: خودکارآمدپنداری تحت تاثیر برخی عوامل فردی، خانوادگی، و اجتماعی شکل می­گیرد. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارائه مدل پیش­بینی خودکارآمدپنداری تحصیلی بر اساس ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده با نقش میانجی­ گری ویژگی­ های شخصیتی دانش­ آموزان بود. روش:  روش پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی - همبستگی بود که از مدل تحلیل مسیر استفاده شد. جامعه­ آماری شامل تمامی دانش ­آموزان پایه اول دوره دوم متوسطه شهرستان محمودآباد در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ بود و نمونه­ شامل ۲۸۴ دانش ­آموز که با استفاده از روش نمونه ­گیری تصادفی خوشه ­ای چندمرحله ­ای، انتخاب شده ­اند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه تجدیدنظر شده الگوهای ارتباطی خانواده (۲۰۰۲)، پرسش نامه شخصیتی هگزاکو (۲۰۰۴) و پرسش نامه خودکارآمدپنداری تحصیلی (مورگان و جینکز، ۱۹۹۹) بود. یافته­ ها: نتایج نشان داد مدل با داده­ های پژوهش، برازش مناسبی دارد. برون­گرایی (۰۰۱/۰P<، ۱۸/۰=β)، وظیفه­ شناسی (۰۰۱/۰P<، ۳۱/۰=β) و باز بودن به تجربه (۰۰۱/۰P<، ۳۵/۰=β) در افزایش خودکارآمدپنداری تحصیلی فرزندان موثر بود. ضریب مسیر استاندارد بین جهت ­گیری گفت وشنود با صداقت تواضع (۱۹/۰= β  و ۰۱۱/۰= p)، برون­ گرایی (۱۷/۰= β  و ۰۲/۰= p)، وظیفه­ شناسی (۲۶/۰= β  و ۰۰۹/۰= p) و خودکارآمدپنداری تحصیلی (۱۴/۰= β  و ۰۱۹/۰= p) مثبت و معنادار به دست آمد. همچنین، ضریب مسیر استاندارد بین جهت ­گیری هم نوایی و صداقت تواضع (۱۴/۰= β  و ۰۲۵/۰= p) معنادار شد. نتیجه­ گیری: ایجاد ارتباط­ های موثر با فرزندان، تشویق فرزندان به ابراز نظر، پذیرش اشتباهات و لغزش­ های احتمالی فرزندان، نظرخواهی در تصمیم­ گیری­ های خانوادگی، و به رسمیت شناختن آزادی­ های معقول فرزندان برخی از اقدامات موثری است که منجر به بهبود خودکارآمدپنداری تحصیلی فرزندان می­شود. 

Academic self-efficacy, family communication patterns, personality traits, خودکارآمدپنداری تحصیلی, الگوهای ارتباطی خانواده, ویژگی های شخصیتی