مقایسه نظریه ذهن، نگهداری توجه، و همدلی در دانش آموزان مبتلا و غیر مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای

زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله ای یکی از شایع ترین اختلال های رفتار مخرب است. هدف پژوهش حاضر مقایسه نظریه ذهن، نگهداری توجه، و همدلی در دانش آموزان دبیرستانی مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای و بهنجار بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش ­آموزان پسر اول تا سوم دبیرستان شهرستان اهواز در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ بود که از بین آنها نمونه­ ای به حجم ۱۰۰ نفر (۵۰ نفر دانش آموز بهنجار و ۵۰ نفر دانش آموز مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه­ ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه خودگزارشی مشکلات رفتاری نوجوانان آخنباخ (۱۹۹۱)، آزمون ذهن خوانی از طریق چشم ها (بارون-کوهن، ۲۰۰۱)، آزمون عملکرد پیوسته، پرسشنامه همدلی بارون-کوهن (۲۰۰۳) و مصاحبه بالینی ساختاریافته (۲۰۱۳) بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دانش آموزان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای و بهنجار از لحاظ نظریه ذهن، همدلی، و نگهداری توجه تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۰۱/۰ p<)؛ بدین معنی که دانش آموزان با اختلال نافرمانی مقابله ای دارای عملکرد پایین تری در نظریه ذهن، همدلی، و نگهداری توجه نسبت به دانش آموزان بهنجار هستند. همچنین دانش آموزان با اختلال نافرمانی نسبت به دانش آموزان بهنجار در مولفه خطای حذف و خطای ارائه اشتباه­های بیشتری داشتند. نتیجه گیری: این نتایج اهمیت نظریه ذهن، همدلی، و نگهداری توجه را در ابتلا و بهبود نشانه های اختلال نافرمانی مقابله ای برجسته کرده است.

Keywords:

Oppositional defiant disorder , theory of mind , sympathy , attention maintenance , اختلال نافرمانی مقابله ای , نظریه ذهن , همدلی , نگهداری توجه