محمدرضا مهربان پور - عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
مهناز آهنگری - دانشجوی دوره دکتری دانشگاه تهران
سید حسام وقفی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
پرویز مام صالحی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

مالیات، مهم ترین درآمد دولت ها به شمار می رود که از دیرباز وصول می شده است. از سوی دیگر، شرکت ها همواره در پی پرداخت مالیات کمتر هستند. اجتناب مالیاتی، از جمله روش هایی است که پرداخت کنندگان مالیات می توانند به منظور کاهش مبلغ مالیات از آن استفاده کنند. در این تحقیق جهت بررسی و شناسایی عوامل موثر بر اجتناب از مالیات؛ متغیرهای کیفیت افشا، محدودیت مالی، محافظه کاری، پیش اطمینانی مدیریتی، تخصص حسابرس، رقابت بازار محصول و استقلال هیات مدیره متغیرهای مستقل هستند و متغیر اجتناب از مالیات متغیر وابسته است. همچنین جهت بررسی تاثیر اجتناب از مالیات این متغیر نقش متغیر مستقل را خواهد داشت و متغیرهای بازده دارایی­ها، بازده حقوق صاحبان سهام، ارزش افزوده اقتصادی، ارزش شرکت و وجه نقد عملیاتی متغیر وابسته خواهند بود. برای این منظور، اطلاعات ۱۰۳ شرکت درسال های ۱۳۹۰تا ۱۳۹۴ با استفاده از نرم افزار SmartPLS۳ و روش حداقل مربعات جزئی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد کیفیت افشا، بیش اطمینانی مدیریتی، تخصص حسابرس، محدودیت مالی و اندازه شرکت بر اجتناب از مالیات اثر معنادار و مثبتی دارد. از طرفی رابطه معناداری بین رقابت بازار محصول، استقلال هیات مدیره و محافظه کاری با اجتناب از مالیات مشاهده نشد. نتایج همچنین بیانگر آن است که اجتناب از مالیات بر بازده دارایی ها و ارزش افزوده اقتصادی اثر معناداری ندارد ولی بر بازده حقوق صاحبان سهام، ارزش شرکت و وجه نقد عملیاتی اثر معنادار و مثبتی دارد.

اجتناب از مالیات, معیارهای عملکرد شرکت, حداقل مربعات جزئی, معادلات ساختاری