شعله شکوری
مهناز خسروجاوید
ایرج صالحی

زمینه و هدف: نوجوانان سرمایه­ های آینده جامعه هستند. مدارس ویژه پرورش استعدادهای درخشان دارای محیط نسبتا متفاوت با مدارس عادی هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه خودنظم ­بخشی، ویژگی­ های شخصیتی و کارکرد خانواده دانش ­آموزان تیزهوش، باهوش متوسط و هنرستانی انجام شد. روش: طرح پژوهش علی- مقایسه­ ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش ­آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه ۱ آموزش و پرورش شهرستان رشت در سال تحصیلی۹۴-۱۳۹۳ بودند (۶۹۹۰ نفر). نمونه آماری شامل۱۸۰ نفر از این دانش ­آموزان بود که به روش نمونه­ گیری تصادفی خوشه­ ای چندمرحله­ ای انتخاب شدند و پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد و همکاران (۱۹۹۵)، پنج عاملی شخصیت کاستا و مک کری (۱۹۸۵) و پرسشنامه عملکرد خانواده (اپشتاین، بالدوین و بیشاب ( ۱۹۸۳) را تکمیل کردند. یافته ­ها: نتایج نشان داد که بین خودنظم­ بخشی، ویژگی­ های شخصیتی، و کارکرد خانواده سه گروه دانش ­آموزان تیزهوش، باهوش متوسط و هنرستانی تفاوت معناداری وجود دارد (۰۵/۰>p). نتایج پژوهش بیانگر این بود که توانایی کل خودنظم ­بخشی و بعد شناختی آن در دانش ­آموزان تیزهوش بالاتربود. ابعاد شخصیتی روان ­آزردگی­ گرایی، توافق­ پذیری و برون­ گرایی در دانش ­آموزان هنرستانی بالاتر بود. در متغیر کارکرد خانواده هم مهارگری رفتار در دانش ­آموزان با هوش متوسط و ایفای نقش در دانش ­آموزان هنرستانی­، بالاتر بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از نقش هوش در ویژگی­ های روان­ شناختی و کارکرد خانواده بود. تلویحات ضمنی نتیجه به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفت.

Self-regulation, personality characteristics, family functions, gifted students, average intelligence students, خودنظم بخشی, ویژگی شخصیتی, کارکرد خانواده, تیزهوش, دانش آموزان باهوش متوسط