ارزیابی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و تاثیر تغییرات الگوی کشت در منطقه باهوکلات و ارائه راهکارهای عملی به منظور بهبود وضعیت

مطالعه حاضر به دنبال تعیین الگوی بهینه کشت با تاکید بر معیارهای پایداری کشاورزی (اقتصادی و زیست محیطی) در دهستان باهوکلات در قالب سناریوهای مختلف می باشد. در ابتدای
این مطالعه، تصویری از شرایط حاکم بر بخش کشاورزی دهستان باهوکلات ارائه گردید. سپس با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی، اولویتهای ذهنی و معیارهای تصمیم گیری
کشاورزان و مسئولان در رابطه با الگوی کشت شناسایی شد. از آنجا که مطالعه حاضر به دنبال طراحی الگوی بهینه کشت با تاکید بر پایداری کشاورزی و دستیابی به اهداف حداکثر کردن بازده برنامه ای، حداقل کردن هزینه های سرمایه گذاری جاری، مصرف منابع آبی و کودهای شیمیایی می باشد، بایستی به سمت استفاده از مدلهای برنامه ریزی چندهدفه و از جمله برنامه ریزی آرمانی و برای انعطاف پذیرتر کردن مدل به سمت استفاده از مدلهای برنامه ریزی آرمانی فازی پیش رفت. نتایج نشان داد که با اجرای الگوی کشت بهینه پیشنهادی حاصل از برنامه ریزی آرمانی فازی در سناریوهای اول، دوم و سوم، بازده برنامه ای به ترتیب به میزان ۳/۵۸، ۲/۶۷ و ۱/۶۴ درصد افزایش، هزینه های سرمایه گذاری جاری به ترتیب به میزان ۵، ۱/۰۴ و ۴ درصد کاهش، مصرف منابع آبی منطقه به ترتیب به میزان ۱۱/۹۶، ۱/۷۲ و ۵/۳۸ درصد کاهش و مصرف کودهای شیمیایی نیز به ترتیب به میزان ۶/۹۲، ۲ و ۴/۴۶ درصد کاهش یافته است. مشاهده میشود که همه اهداف در نظر گرفته شده در جهت مطلوب و مورد نظر کشاورزان و مسئولین کشاورزی بوده و در راستای دستیابی به کشاورزی پایدار و استفاده بهینه از منابع و امکانات موجود در منطقه خواهد بود. نتایج مربوط به قیمت های سایه ای منابع در دسترس (محدودیت ها) در سناریوهای مختلف بیانگر آن است که در منطقه مورد مطالعه، کشاورزان در استفاده از منابع زمین و ساعات کار ماشین آلات با محدودیت مواجه نخواهند بود. بطوری که درالگوهای کشت پیشنهادی سناریو اول، دوم و سوم به ترتیب ۶/۵۴، ۱/۳۶ و ۳/۱۳ درصد از سطح زیر کشت موجود منطقه بدلیل محدودیت های نیروی کار و آب در دسترس ماهانه پیشنهاد نشده و بدون استفاده خواهد ماند. همچنین کشاورزان منطقه با محدودیت نیروی کار و منابع آب در دسترس ماهانه مواجه بوده و در سناریوهای مختلف در ماه های اسفند، فروردین و اردیبهشت که اوج رقابت محصولات مختلف در مصرف منابع آبی است، با محدودیت منابع آبی روبرو هستند. در پایان مطالعه پیشنهاداتی در راستای بهبود وضعیت منطقه مورد مطالعه ارائه گردید.