حسین مسجدی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور اصفهان
امین قلی زاده - دانشگاه پیام نور

شاهنامه فردوسی متنی است تاثیرگذار بر تمام ادبیات فارسی پس از خودکه حتی خاقانی شروانی ، با همه خلاقیت هایی که در دیوانش هویداست و با تمام تلاشی که در گریز از آشکار شدن این تاثیرپذیری دارد، نتوانسته است بدون هیچ تاثیری از فردوسی بماند. به طوری که برای بررسی تمام جنبه های تاثیرپذیری خاقانی از فردوسی رساله ای مفصل و جداگانه نیاز است. در این مقاله تاثیر مضمونی شاهنامه فردوسی بر خاقانی ، تنها پیرامون دو دسته مضمون مدح و مفاخره بررسی شده است. خاقانی نیز همچون اکثر قصیده سرایان زبان فارسی، مقدار قابل توجهی از اشعارش را با هدف ستایش سروده است. در این دسته مضامین با ذکر شواهدی تاثیر سخن فردوسی را می توان بررسی و طبقه بندی کرد. بخش مهمی از شاهنامه حماسه است. در حماسه خودستایی ، به هر ریخت، جایگاه ویژه ای دارد. بنابراین شاهنامه بهترین آبشخور برای این دسته از مضامین است. خاقانی نیز که در مفاخره زبانزد است و مفاخرات او محل بحث هایی نیز بوده است، از تاثیر شاهنامه بر کنار نمانده است

شاهنامه فردوسی, خاقانی, مدح, مفاخره